A natureza e as revoltas

A poesía realista parece que chegou para quedar. Non a do realismo social próxima á denuncia, que nunca desapareceu, senón aquela que desafía a hexemonía do suxeito para dar o seu lugar ao que existe de maneira independente á percepción do ser humano. De entre todo o que forma parte da realidade, a miúdo escóllese a natureza. Se cadra porque a consistencia física e a aparición anterior á da nosa especie está á marxe da sentenza "O antropoceno maniféstase". Se cadra porque é outro xeito de reivindicación ecoloxista que vai á raíz do asunto para tratar de equilibrar un exceso. E aínda está por ver como a situación á que nos enfrontou a pandemia reforza a idea de que "Vence, digamos, a humildade da materia". Os paxaros e outros poemas / Daniel Salgado / Xerais / 2021 / 12,50 euros / 56 páxinas Nesta encrucillada é onde se sitúa o libro de Daniel Salgado. O eu lírico enfróntase aos paxaros do título, pero tamén ás árbores, ao sol ou á lama. A atribución continuada de sentimentos ou conceptos humanos aos elementos da natureza resulta, por unha banda, intencionadamente ridícula. O medo, a historia, a piedade, a xustiza, a liberdade, a dúbida, a paixón, a revolución ou a moral que encabezan algúns dos poemas, "O merlo e a ética", ou que constantemente aparecen no interior dos textos, "a verdade do tomate é perfecta", declaran até que punto chega o abuso de pór o suxeito no centro. Pero por outro lado abren a porta a unha nova consideración das propiedades dos obxectos naturais. Así, por que non pode ser verdadeiro que "a minúscula lavandeira tamén dubida" cando non se decide nos seus movementos? Máis alá de Descartes, as nosas indecisións non poden ser aleatorias ou instintivas como as da lavandeira? Podemos afirmar que sexa falso que, á súa maneira, "a terra, definitivamente, pensa"? Esta tensión aínda se acrecenta máis na segunda parte do poemario onde introduce prohomes que prefiren a sociedade á natureza como Lukács, William Morris, René Char, Cornelius Cardew ou Gil Scott-Heron, que chega á conclusión de que "ningunha servidume cae polo seu propio peso". Unha contradición máis, ou non. Mentres "a clase obreira desintégrase impasíbel", quizais só quede volver a ollada cara a certeza do mundo. Malia a dimensión filosófica, entre o mellor da obra está a facilidade coa que escorrega a lectura. A beleza simple das imaxes, absolutamente comprensíbel, tira polas interpretacións múltiples coa sutileza do pousar dos paxaros. Tamén neste aspecto óptase por un mundo que é "o contrario dun xardín, afortunadamente". Mais mire como se mire o que é, esta é unha lectura moi recomendábel.