Mapas do asedio

Desde a evolución do concepto de cidadanía e os seus devires e loitas desde a noite dos tempos, até o asedio que o gran capital realiza sobre os bens e dereitos da colectividade social. Súbditos ou cidadáns? / Henrique del Bosque Zapata / Xerais / 2020 / 256 páxinas / 19 euros papel / 8,50 euros epub A análise que nos presenta Del Bosque trata de localizarnos, e para iso non dubida en explicar os procesos de desencanto que acompañan o estadio posmoderno que, gustemos ou non, habitamos. Tampouco esquece a análise crúa do adelgazamento democrático que vivimos, nunha dinámica que afasta cada vez máis o poder real de mans da poboación e que hai que relacionar co papel do gran capital no contexto das crises do capitalismo. Non podemos afirmar, porén, que esta cartografía estea completa. Aínda que a principal óptica de Del Bosque oscile entre o social e o económico, hai algunhas alusións á cuestión da identidade que dificilmente poden xustificar outras ausencias. Case sen mencionar na obra permanecen cuestións de identidade colectiva como a cultura LGBTQ ou as loitas feministas, clamorosas, pois son a elas ás que cabe adxudicarlles algunhas das poucas vitorias sociais e ampliacións de dereitos dos últimos anos. Por outra parte, aínda que no final do libro poidamos entrever algo semellante a un plan de acción e unha proposta de acción colectiva múltiple sen dogmatismos, é evidente que iso só resulta posíbel pasando por alto moitas das contradicións que quedan sen evidenciar na obra. Por exemplo, a confusión entre un indesexado monopolio capitalista da técnica e a oposición ao desenvolvemento técnico en si (e ás veces mesmo á investigación), que aparece ocasionalmente e que vive un certo éxito entre algúns sectores da esquerda política. Tamén o feito de que moitas das iniciativas e propostas que recolle Del Bosque son altamente cuestionadas por diferentes colectivos, sen que caiba simplificar as razóns nunha pura postura dogmática. Fica, porén, o máis importante, que é a explicación ben tramada, explicativa e cun certo ton divulgativo de moitos dos perigos que espreitan ás sociedades contemporáneas. Que o espolio dos bens públicos e dos dereitos da cidadanía responden a un reflexo profundamente ideolóxico. Que o programa neoliberal ten no seu punto de mira bens e servizos como o ensino, a sanidade ou as pensións, que son patrimonio de todos e todas.