O Manuel Rivas máis imprescindíbel

De calquera escritor ou escritora cunha longa traxectoria literaria e cunha amplísima obra publicada, como é o caso de Manuel Rivas (A Coruña, 1957), é normal que teñamos aínda pendente ler algún ou algúns dos seus libros publicados hai anos. Iso foi o que nos sucedeu a nós con As voces baixas, que tivo a primeira edición xa en 2012. Mais sempre aparece alguén que nos recomenda esa lectura. No meu caso foi a queridísima amiga Carme Vidal, que me falou dese título cun entusiasmo certamente desbordante, contaxiándome de inmediato o interese polo libro, e máis aínda despois de ler a magnífica entrevista que ela lle fixera ao autor para as páxinas de A Nosa Terra coincidindo coa publicación da obra. Despois de escoitar os comentarios tan eloxiosos de Carme Vidal, non podía facer outra cousa máis que ir a unha libraría, con tanta sorte que nin o tiven que pedir, porque había un exemplar, iso si, un único exemplar. As voces baixas / Manuel Rivas / Xerais / 2019 , 4ª edición / 206 páxinas Se nós tivésemos que seleccionar un título de Manuel Rivas, tarefa sempre difícil, seguramente nos quedariamos coa novela Os libros arden mal, porque talvez é a súa obra máis ambiciosa, aínda que gustamos moito dos seus relatos, un xénero, o do relato, no que este escritor é un auténtico mestre. Mais creo que ningunha persoa que siga a obra deste autor pode prescindir da lectura de As voces baixas, porque resulta fundamental para entender a obra e a figura de Rivas no seu conxunto e nas súas raíces máis profundas, as verdadeiras orixes da súa literatura, o que el chama "a boca da literatura", que foi tamén o fío condutor do seu discurso de ingreso na RAG. Estamos seguros que todo o que hai na obra de Manuel Rivas de sinxeleza expresiva, de emoción, de valores humanísticos, de dignidade, de xustiza, de tenrura, da presenza da xente humilde, do sentido do humor e dun certo alento sentimental e lírico, en definitiva, de vida e verdade, ten moito a ver coa súa propia nenez e adolescencia nunha rúa de Monte Alto e na aldea do Castro de Elviña, ou coas súas vivencias na casa natal de súa nai, en Corpo Santo, nunha parroquia de Carral, onde a súa imaxinación de neno lle facía pensar que a néboa que polas mañás cubría o val era a mesma néboa que soltaban as vacas cando botaban a cabeza polas cambeleiras. Mais en As voces baixas está sobre todo a súa familia, súa irmá María, súa nai, seu pai, os amigos da infancia, as xentes do lugar… Toda a riqueza humana na que el viviu eses anos tan decisivos para calquera persoa está aquí recollida e brillantemente escrita non só como homenaxe á irmá e aos pais por todo o que lle deron, senón tamén para emocionarnos coa literatura que nace da propia vida. Só un escritor que vén de onde vén Rivas e que está feito dese mesmo barro pode escribir un conxunto de relatos tan fermosos e de tanta fondura humana. Quen gustara de As Pequenas Memórias de José Saramago, gustará aínda máis de As voces baixas.