Galeguidade a media voz

Un conxunto de lendas, historias ocultas e coñecementos populares que sinalan unha parte invisíbel do noso país, da que o autor mantén unha bandeira ergueita na rede a través do blogue galiciaencantada.com e á que ten dedicado varias obras. Contrahistorias de Galicia / Antonio Reigosa / ilustracións de Rita Gutiérrez / Edicións Embora / 2020 / 112 páxinas / 23,50 euros Esta nova proposta é inseparábel dese universo e bebe das mesmas fontes. Un libro fermosamente editado, coas ilustracións de Rita Gutiérrez que lle dan unha personalidade inconfundíbel, e que xoga ao inclasificábel, ao ser unha colección de historias non sempre claras e que se moven na parte máis descoñecida da nosa cultura. Haberá quen diga, con certa razón, que hai un espírito innegabelmente cunqueiriano nos textos. É unha apreciación tan evidente como matizábel. Aínda que é certo que ambos parecen beber do mesmo terreo fértil de fabulación mindoniense, as achegas de Reigosa están moito máis imbricadas na realidade, sen desmentir por iso a súa natureza de lendas, é dicir, sen obsesionarse na comprobación histórica minuciosa e valorándoas como historias populares con certos vínculos co real. Nestes parámetros cabe interpretar as primeiras historias do libro, que cabalgan entre o mito e o desmitificador, e que nos levan de ler a loita do Medulio nas fontes clásicas a saber que o casco de Leiro foi atopado nunha sorte de latrina popular e que estivo a piques de ser entregado a cambio dun porco. Tamén tabús como a razón pola que Rosalía deixou de escribir en galego ondean no fondo dunha obra que representa un modo diferente de ver a nosa cultura. A ollada de Reigosa é sensíbel a esoutra maxia chamada tecnoloxía e a como foi recibida pola galeguidade, así o demostran o crego que fabricaba robots, o paso do aviador Lindberg por Tui e a chegada de inventos como a cervexa industrial ou a televisión. Unha obra na que destacan, sobre todo, os perfís desa galeguidade a media voz, a que viviu en espazos marxinais e que malamente será lembrada noutro tipo de obras: a historia de John Balan ou a de Manuel Montero Rego (última forma física no país do Mago Merlín), entrecrúzanse coas de guerrilleiras antifascistas como Curuxás ou Antonia Díaz Pérez, ou a de figuras que transgrediron os roles de xénero, como a forzuda Miss Gerland ou a cupletista travesti coñecida como Princesa de Borbón. En definitiva, un libro fermoso e sorprendente, ideal para descubrir algo máis que as historias clásicas do noso país.