O fin da ciencia ficción

Unha das voces máis relevantes do ensaio filosófico actual, Brais Arribas acostuma tamén traernos temas que destacan pola súa orixinalidade e, en ocasións, tamén polo escaso tratamento que teñen no contexto cultural galego. Unha boa proba pode ser este curto ensaio titulado cun concepto como o de Transhumanismo, escasamente abordado e posibelmente mesmo descoñecido en certos eidos. A evolución do ser humano a un estadio diferente, capaz de transcender a súa propia natureza e efectuar un salto evolutivo sen precedentes deixou de ser hai tempo un tema propio da ciencia ficción para converterse nun futuro probábel e, en certo sentido, inminente. O desenvolvemento vertixinoso da tecnoloxía, a súa exploración de novos ámbitos e a posibilidade de interconectar moitas das súas achegas recentes colócannos ao borde dunha mudanza profunda que, porén, segue sen concretar moitos dos seus aspectos e abre unha serie de debates éticos de importancia. Transhumanismo. Tecnociencias e antropociencias / Brais Arribas / Euseino? / 2021 /126 páxinas / 12 euros Podemos dicir que é esta dimensión filosófica a que caracteriza principalmente un libro que, sen pasar por alto a natureza concreta de moitos destes avances científico-técnicos, fai unha panorámica deles moi xeral para mergullarse na problemática que traen consigo. Desta forma, e aínda que é moi meritorio o estilo accesíbel e case divulgativo que Arribas desenvolve sobre un tema tan profundamente complexo, tamén é certo que algunhas destas visións xerais o levan ocasionalmente a sinalar contradicións superficiais. Pode ser o caso da oposición entre ecoloxismo e ciencia, un debate que obvia a existencia dunha posición pro-tecnolóxica que defende unha optimización das formas de producir enerxía e unha vía para deter, e mesmo chegar a corrixir, o cambio climático. Ao mesmo tempo, non pode esixirse exhaustividade, nunha obra tan breve, á análise que o autor fai das propostas transhumanistas fronte á tradición filosófica occidental, un factor que non impide que botemos en falta algunha dimensión máis, como a das ramas pro-tecnolóxicas dun marxismo que nunca se resumiu no legado da Escola de Frankfort. Aceptamos, porén, que os obxectivos da obra, que ten na brevidade e claridade dous dos seus principais méritos, poden suplir algunhas destas eivas puntuais. Brais Arribas ten a valentía de formular preguntas en alto esquivando a dicotomía simplista entre tradicionalismo e evolución e preparándonos para os debates dun futuro que deixará obsoleto tamén o noso concepto de ciencia ficción.