A fantasía no outro lado do cristal

Coñecida sobre todo como poeta, foi unha pequena sorpresa que Lara Dopazo Ruibal gañase o premio de Narrativa Illa Nova deste ano. Inspirado nunha senlleira (e polémica) colección creada nos primeiros anos de Galaxia, trátase dun certame limitado a menores de 35 anos, unha marxe o suficientemente ampla como para que poida servir tanto na descuberta de novas voces debutantes como no afianzamento doutras que xa se iniciaron no mundo editorial. Aínda aventuramos, co caso desta autora, que Galaxia tamén sacará partido a descubrir facetas novas doutras persoas cunha imaxe máis relacionada con outros xéneros. Porque, aínda que algúns outros premios e edicións nos puñan na pista das inquedanzas da autora, non cabe dúbida que este O axolote é a súa primeira incursión de entidade no mundo da narrativa. O axolote e outros contos de bestas e agua / Lara Dopazo Ruibal / Galaxia / 2020 / 132 páxinas / 14,70 euros O axolote é un animal enormemente literario, a medio camiño entre o peixe e o réptil e con aspecto de criatura fantástica. Cortázar colocounos nun dos seus contos mellor lembrados como unha especie capaz de transitar a fronteira entre o real e a fantasía das persoas creadoras. Trátase dunha referencia moi difícil de esquecer ao entrar na ducia de contos que ten esta proposta e que, máis aló do fío tenue de temáticas que os engarza, aparecen unidos sobre todo polo ton compartido que os emparenta cun realismo máxico moi particular. Os relatos desta colección gardan unha conexión coa marabilla que transita entre un cotián reinventado e os grandes acontecementos, moitos deles de ton persoal, que teñen que atravesar os seus protagonistas. Historias de bestas ou de persoas que comparten algo da súa propia natureza coas bestas e que trazan desde ela a súa propia supervivencia nun universo hostil. Tamén historias que por momentos conseguen comunicar esa maxia tan particular da que fai gala a autora con outros eidos máis relacionados coas lendas populares ou os universos fantásticos. Tal e como comentamos, e como é frecuente na maioría dos libros de relatos, a súa noción de conxunto pode ser cualificada de feble. E porén, hai unha fonda noción do propio estilo de Lara Dopazo Ruibal que cohesiona, ao seu xeito, a colección. A capacidade para crear toda unha proposta ficcional afastada do realismo con catro pinceladas que a sustenten, ou a rotundidade coa que os personaxes están construídos, ás veces desde ese mesmo minimalismo, son características que fan pensar nesta faceta menos coñecida da autora como algo a non perder de vista.