Crear ou imitar

Unha das coleccións da editorial Galaxia cun percorrido máis peculiar pode ser esta Biblioteca de Intervención Social/Didáctica. No seu xa nutrido catálogo atopamos temas do máis diverso que, porén, acaban encaixando sempre nun espírito común de manuais que, cunha base de pensamento, achegan sobre todo solucións e propostas para prácticas relacionadas co ensino. Debuxar o mundo. Xogar, crear, compartir / Vicente Blanco e Salvador Cidrás / Galaxia / 2021 / 172 páxinas / 16,50 euros Trátase dunha liña seguida novamente con esta nova achega de Vicente Blanco e Salvador Cidrás, centrada no debuxo e a súa potencialidade educativa. O seu punto de partida é sumamente interesante: os autores dan nos primeiros capítulos toda unha perspectiva histórica sobre esta arte. Nela aparecen elementos tan coñecidos como poucas veces problematizados: a universalidade da súa práctica dentro do xénero humano, ou a forma na que foi considerado unha arte menor ou de simple base para outras con máis prestixio como a pintura ou a escultura. Porén, a ollada máis interesante que atopamos sobre a cuestión é a crítica á forma na que o debuxo foi integrado nos distintos sistemas educativos como unha práctica fundamentalmente imitativa dunha serie canonizada de modelos, as máis das veces producidos por adultos. Emparentada con outras reflexións dos mesmos autores sobre a arte e a súa potencialidade para fomentar a creatividade nas persoas novas, o centro deste Debuxar o mundo é esa proposta reinterpretativa do papel do debuxo como ferramenta didáctica. A aposta é por unha práctica que leve á expresión do mundo propio das persoas implicadas, fomentando a súa intercomunicación e asentando as bases para unha sociedade máis diversa, respectuosa coas diferenzas e tamén solidaria. Trátase dun salto que sorprende que aínda sexa necesario reivindicar xa que, como ben apuntan os autores, o mundo da arte hai tempo que se despegou desa noción de imitación pretensiosamente fiel da realidade. E, porén, a pouco que contactemos un pouco cos modelos empregados hoxe no ensino, decatarémonos de que é unha mudanza que pouco afectou ao debuxo que se propón ás crianzas. A perspectiva, como vemos, é moi interesante de partida, pero sen dúbida o punto forte da proposta é como aparece referendada por un monte de exemplos e propostas de actividades que a fan encaixar nesta liña de manuais de uso práctico da que falabamos ao comezo. Unha guía para redescubrir a pontencialidade do debuxo como ferramenta lúdica e educativa.