Cando case todo estaba prohibido

Xoguetes para un tempo prohibido publicouse en 1975 e gañou o Premio Galaxia de Novela co que a editora celebraba os seus 25 anos de vida. En total a editora fixo nove edicións (1975-2002) e dúas impresións na Biblioteca Carlos Casares (2005 e 2017). Agora Galaxia volve convocar o premio porque vai facer os 75 anos, así que é un bo momento para reler a novela gañadora do primeiro. Carlos Casares andaría hoxe polos 82 anos, aínda vive moita xente da súa xeración, xente que viviu os feitos e ambientes como os do Elías protagonista. Eles e algúns máis novos podemos revivir na obra o tempo recreado que vai desde os últimos anos dos corenta ata os primeiros dos sesenta do século XX. É a crónica dunha xeración nacida na posguerra e mostra a crise da adolescencia que se desenvolve baixo códigos de comportamento moral e relixioso impostos pola presión do franquismo, para introducirnos nas angueiras universitarias dos anos 60 en Compostela, nas primeiras loitas dos estudantes a favor do cambio e o compromiso social. Son os anos de formación daquela mocidade revolucionaria e contestataria, coñecidos na época como "os progres", con múltiples referencias á súa ideoloxía, loitas e lecer. Mais tamén é interesante esta novela para as xeracións máis novas que xa non coñeceron aqueles "anos escuros" marcados polo franquismo e a relixión. Comprende a etapa de formación de Elías: a infancia na vila, o colexio relixioso, o instituto e a universidade (Ourense e Santiago). Está baseada en datos autobiográficos e en experiencias persoais: como empregaban o tempo de lecer, cal era a súa música, o seu cine e as súas lecturas, todo marcado, xa o di o título, polas prohibicións. E marcado tamén polo descubrimento do sexo, sempre relacionado co pecado polos curas que gobernaban a sociedade. A novela está dirixida en forma coloquial ao mesmo protagonista, como 2ª persoa. Utiliza o monólogo interior e o estilo indirecto libre. O fragmento de monólogo no que fala da loita clandestina e mestura o bar Gaiola co bispo de Ourense, Vicente Risco, Aranguren, Kennedy, a Virxe de Fátima, Méndez Ferrín... non ten desperdicio e serve tamén de exemplo do humor que paira en moitas páxinas do libro. Despois de Cambio en tres e Vento ferido é esta a terceira obra narrativa de Casares que aproveita os recursos formais da Nova Narrativa Galega, que despois foi mudando por unhas formas máis tradicionais para chegar mellor aos lectores ás lectoras. Se aínda non a leu, lectora ou lector de Sermos, póñase xa, e se a ten lido hai tempo vaina volver sorprender.