As cores dos soños

Na longa carreira de Yolanda Castaño dentro da poesía galega teñen un papel especial dúas liñas que a miúdo son deixadas de lado á hora de pensar nunha panorámica da autora. A primeira é a poesía para público mozo, un eido moitas veces esquecido e que, porén, segue a ser un dos elementos máis destacados dentro de calquera literatura e que, ademais, ten na nosa lingua unha tradición especialmente viva e interesante. A segunda é esa unión entre poesía e imaxe que, máis aló da simple ilustración, trata de tensionar os camiños cara a unha dimensión artística emparentada cunha comunicación poética diferente. É esta unha perspectiva que quedou patente no emblemático O puño e a letra (Xerais, 2018) en diálogo aberto coa banda deseñada, pero que tamén podemos rastrear en colaboracións como as da autora con Xosé Tomás. Paleta Planeta / Yolanda Castaño e Xosé Tomás / Baia Edicións / 2021 / 34 páxinas / 17,20 euros A parella artística de poeta e ilustrador leva xa uns cantos volumes comúns orientados á xente moza e parece que, como moitas das colaboracións entre creadoras, esta foi envellecendo e mellorando co paso dos anos. Cando menos, nótase un estilo e unha ambición diferente na linguaxe conxunta coa que está tramado este Paleta Planeta. Estamos ante un libro que nos dirixe cara a algo tan básico e tan importante na vida das crianzas como son as cores. As cores como punto de partida para explorar o mundo, sen dúbida un elemento que esperta un interese inmediato e que permite unha serie de interesantes xogos poéticos que son unha escusa para deixar voar a imaxinación e deixarse desafiar con algún dos seus percorridos. As cores formaron sempre unha parte importante do discurso do surrealismo, e esta é unha pegada que podemos identificar rapidamente nas historias que Yolanda Castaño constrúe cos poemas deste libro. Ideas moi afastadas entre si que nos levan a quilómetros de distancia ou que nos convidan a forzar unha mirada lúdica sobre a realidade. O azul dos tellados da Bretaña é o mesmo das roupaxes dos tuaregues, o amarelo do ollo do moucho podemos atopalo tamén nas areas do deserto... Sen dúbida unha asociación de ideas que xoga ao intuitivo e que nos mergulla nun universo que ten moito de onírico, pero desde o que non deixa de reivindicarse tamén a mesma liberdade que permite a súa creación. E por suposto, se esas ideas son fascinantes enunciadas nos versos, tamén o é o mundo de soños que o debuxo de Xosé Tomás consegue reflectir. Imaxes apaisadas a dobre páxina onde se xoga con ese protagonismo das cores.