A ferida do teatro

Trátase dunha sorpresa relativa: o autor viñera publicando artigos nos últimos anos, algúns deles neste mesmo medio, tocando xa moitos dos temas presentes na obra. Son varias as pezas xa editadas que forman parte desta Alborada de Edipo, aínda que o seu carácter transcende o da simple recompilación. Alborada de Edipo / Xesús Pisón / Laiovento / 2020 / 104 páxinas / 15 euros papel / 7 euros ebook Hai dúas características principais que resaltan nesta nova proposta do autor. A primeira delas é a ollada, nada casual, aos mitos clásicos. Trátase dunha perspectiva moi vinculada ao xénero teatral e que dentro da produción dramática galega tivo unha especial consciencia de continuidade. Sabedores de que persistían nunha tradición que afunde a súa historia na noite dos tempos, os nosos autores volveron moitas veces a ollada a ela, tanto para reivindicala como para recuperala baixo formas novas. Deste modo, se este ensaio de Pisón xira ao redor dos mitos edípicos é tamén para vinculalos coas versións de Sófocles e, nunha interpretación tan audaz como suxestiva, coa propia natureza do teatro. As partes da obra dedicadas a esta arte están entre o máis logrado e permítennos enfocar o teatro como unha ferramenta para o desasosego, cunha entidade subversiva e oposta ao poder que aínda hoxe continúa presente entre nós. A segunda característica, ben destacada polo prólogo de Andrés Pociña, é que o libro de Pisón entra de cheo na tradición do ensaio literario. Trátase dunha variante non sempre tan viva entre nós como poida parecer, pois o subxénero académico ten un destacado protagonismo no noso contexto, apagando por veces outras alternativas. Alborada de Edipo non inclúe unha bibliografía e nin sequera referencia as citas dos textos que emprega en ocasións como base. E isto non é algo necesariamente negativo, unha vez que aceptamos que as reflexións do autor se achegan máis ao especulativo e ao poético que a unha verdadeira perspectiva de investigación. Xesús Pisón parte dos mitos sobre o incesto para explicar o conflito entre natureza e cultura. O fillo que se recoñece no coito prohibido ou no asasinato dos proxenitores que o rexeitaron protagoniza un encontro co poder que só pode resolverse de forma tráxica. Ao redor desta idea, o autor recupera a pegada destes relatos en moitas culturas e afonda nunha visión complexa que os transcende. Unha ollada orixinal á que, malia algunhas partes que se aproximan ao simplemente enumerativo, paga a pena achegarse.