O arresto de Khan fai estoupar a crise en Paquistán entre a represión militar e da Policía

As Forzas Armadas de Paquistán despregáronse a cuarta feira no Punjab, Islamabad, Baluchistán e Khyber Pakhtunkhwa, territorios que abarcan a inmensa maioría do territorio do país, para tratar de desactivar as protestas que comezaron a terza feira nas principais cidades trala detención do ex primeiro ministro Imran Khan, do Movemento pola Xustiza, e que se intensificaron onte. A represión tanto dos militares como das forzas de seguridade do país motivaron múltiples enfrontamentos cos manifestantes, que queimaron no mínimo 14 instalacións gobernamentais só no Punjab -incluída a casa dun alto cargo militar-, onde foron detidas 1.150 persoas. Ademais, catro persoas morreron por feridas de bala en Peshawar, a capital de Khyber Pakhtunkhwa, e unha máis en Quetta, a capital baluchi, nunha situación descontrolada na que Al Jazeera reportou disparos dos manifestantes contra a Policía. Todo isto entre unha importante falta de información, ao bloquear o Goberno as redes de internet móbil e as redes sociais. En paralelo, o Movemento pola Xustiza, dirixido por un directorio conformado perante unha hipotética detención do ex mandatario, convocou unha folga xeral contra o seu arresto en todo o país namentres intentan evitar máis detencións após ser apresados onte o secretario xeral da organización e o ex gobernador do Punjab. No que atinxe a Khan, un tribunal de Islamabad aprobou a súa detención provisoria durante oito días baixo a responsabilidade da Oficina Nacional de Responsabilidade (NAB), o organismo anticorrupción paquistaní. Na sesión, denunciou as condicións nas que foi retido após a súa detención por parte dos Rangers, un grupo paramilitar, dentro do Tribunal Superior de Islamabad, como impedirlle ir ao baño. Khan declara que a súa vida periga Amais, fixo fincapé en que teme pola súa vida. “Non quero que me pase o que lle pasou a Maqsood Chaprasi”, “inxéctante e a persoa morre lentamente”, incidiu Khan, en alusión a unha testemuña chave nunha investigación por lavado de diñeiro do actual primeiro ministro, Shehbaz Sharif, que morreu o ano pasado. De forma paradoxal, a NAB difundiu onte que tras efectuar unha nova investigación tanto Sharif como o seu fillo son definitivamente inocentes de lavado de diñeiro e transferencia ilegal de fondos por medio de contas falsas. A investigación pola que foi detido Khan trata dunha presunta transacción de terras con fondos que un magnate inmobiliario tiña que devolver ao Estado, e é unha do aproximadamente un centenar de procesos abertos na súa contra desde que foi destituído polo lexislativo paquistaní hai un ano, segundo el por presión dos Estados Unidos polo seu achegamento a Rusia e á China, e que para Khan forman parte dunha persecución política para evitar a súa volta ao poder. Malia que é o sétimo ex primeiro ministro paquistaní que resulta detido, a inxerencia estranxeira e a popularidade de Khan, que arrasou nos comicios parciais que decorreron no último ano, foron determinantes no impulso popular ás protestas. En todo caso, múltiples analistas políticos aclaran que a acusación de Khan a comezos desta semana, na que implicou cargos militares no intento de asasinato no que resultou ferido en novembro, e que foran os paramilitares e non a Policía de Islamabad os encargados de detelo, indican que o arresto non ten que ver coas investigacións por presunta corrupción, sinalando cara ao Exército. Nese sentido, Dawn subliña que “a ira pública tamén está dirixida aos militares” e apunta que a pesar dos intentos de “eliminar a Khan da foto”, o seu arresto “pode ter fracturado profundamente o pacto histórico entre o pobo e as Forzas Armadas do país”, e destaca que o Exército “non pode simplemente desexar” que a poboación esqueza a súa inxerencia constante na política paquistaní, onde acumula golpes de Estado que o levaron a dirixir durante máis de tres décadas Paquistán. Neste contexto, a súa detención fixo estoupar unha ira contida que se foi acumulando entre as e os paquistanís nos 13 meses que pasaron desde que foi deposto Khan e que el dedicou a percorrer o país para pedir novas eleccións que deixen sen marxe de manobra as elites paquistanís, co aumento da violencia talibán e cunha deterioración do nivel de vida aguzada a medida que o país se aproxima a bancarrota. Arredor desta cuestión, o Executivo negociaba co Fondo Monetario Internacional (FMI) unha axuda financeira que implicaría aceptar condicións “máis alá da imaxinación”, chegou a recoñecer Sharif. Gareth Leather, economista de Capital Economics, trasladou a medios locais que “cos manifestantes na rúa o FMI será aínda máis cauteloso sobre reiniciar o pacto do préstamo”. O certo é que “o caso contra Khan semella insostíbel a primeira vista”, explicou o avogado Saad Rasool, que detallou que a impresión xeral é que “se fixo que Khan comparecera diante do Tribunal Superior de Islamabad para crear unha oportunidade de arrestalo” tras non conseguilo en intentos anteriores, nunha aparente colaboración entre membros do Goberno e outras institucións estatais. Fin das opcións dunha saída negociada á crise O arresto de Khan fechou a porta ás posibilidades dunha saída negociada á crise política na que se instalou o país desde a moción de censura na súa contra, entrelazada co choque institucional entre o Gabinete e a Corte Suprema, xusto cando a semana pasada se producira o achegamento máis importante entre as partes, co acordo entre o Movemento Democrático de Sharif e o Movemento pola Xustiza de Khan para convocar eleccións estatais e provinciais de forma conxunta, algo que acontecía de forma habitual até que esta última formación disolveu en xaneiro os lexislativos do Punjab e Khyber Pakhtunkhwa para forzar a convocatoria de eleccións a nivel estatal antes do outono, cando están previstas. Cando o Goberno de Sharif intentou atrasar os comicios nestas provincias para evitar a vitoria de Khan, a Corte Suprema ordenou que as eleccións decorresen o 14 de maio, algo que o Executivo se negou a acatar cuestionando a lexitimidade do tribunal. Reacción internacional “Preocúpanos que as figuras políticas de Paquistán sexan tratadas xustamente”, trasladou a Organización das Nacións Unidas, mentres Washington afirmou que “queremos estar seguros de que calquera cousa que pase se axuste ao Estado de dereito e á Constitución”.