Crise de goberno en Israel

Crise de goberno? A maior crise política do Estado de Israel? Fin da democracia israelí? Moitos afirman que a crise é superior ao asasinato do primeiro ministro Isaac Rabin en 1995. A intención da coalición de Goberno que preside Benjamin Netanyahu de reformar o funcionamento da Corte Suprema trouxo unha serie de protestas, nunca antes vistas, entre as máis importantes institucións do Estado israelí, dende as universidades, o exército, os sindicatos e mesmo o servizo diplomático consular no estranxeiro, que se declarou en folga e pechou sedes consulares tan importantes como a de Londres. A impopularidade (ou importunidade) da reforma da Corte Suprema tamén chegou ao propio Goberno de Netanyahu e provocou a destitución do ministro de Defensa, Yoav Gallant, pola súa petición de paralizar a reforma, petición que se uniu á que fixera o presidente israelí Isaac Herzog (téñase en conta que a presidencia en Israel é un posto meramente honorífico), debido a que "a nación enteira esta absorbida polo medo". Mudanzas na Corte Suprema Os promotores deste cambio son o ministro de Xustiza Yariv Levin, o primeiro ministro Benjamin Netanyahu e o presidente da Comisión de Constitución, Dereito e Xustiza Simcha Rothman. Alegan que a Corte Suprema (CS) se autoconcedeu un poder, que non estaba previsto, de control e veto ao poder executivo e ao lexislativo mediante a capacidade de anular leis por consideralas inconstitucionais. Unha das mudanzas propostas polo Goberno é a da composición da xunta de nove membros que escolle os xuíces da Corte Suprema, posibilitando que os membros da xunta sexan nomeados polo Goberno e así poder elixir os xuíces pola súa "idoneidade ideolóxica", é dicir, unha Corte Suprema á española. Anos de incerteza Israel arrastra anos de incerteza na súa gobernanza, que ten que ver coa composición e "descomposición" da súa poboación, a disimilitude da súa orixe, o proceso de laicización crecente e o decrecemento poboacional entre os que promoven un Estado sen ningún compoñente identitario relixioso con respecto á medra porcentual dos xudeus ortodoxos. Existe un tirapuxa entre dúas visións da sociedade do Estado de Israel, as dúas, por certo, con lexítimos intereses. Cómpre lembrar que só un cuarto da poboación xudía é relixiosa e só un 10%, ortodoxa, e esta última oponse á existencia do propio Estado de Israel, xa que a existencia dun Estado xudeu só está xustificada coa chegada do Mesías. A convivencia entre a ortodoxia e o Estado, constitucionalmente un Estado aconfesional, vén das concesións deste último en temas relixiosos como o sabbat, o financiamento do rabinato ou a exoneración do servizo militar dos ortodoxos, exoneración impopular que precisamente a Corte Suprema declarou inconstitucional en 2017 nun país en que mozos e mozas seculares cumpren entre dous e tres anos de servizo militar obrigatorio. Nunha escena da serie de televisión Shtisel, dirixida por Alon Zingman, Shulem permite aos seus alumnos ver, como feito excepcional, os avións "na celebración sionista da fundación do Estado de Israel". Dentro da ultraortodoxia algúns apoian a causa palestina e rexeitan o ideario sionista, mesmo renegan do nome Israel como nome do Estado, que consideran unha usurpación, xa que os sionistas se separaron do pobo xudeu rexeitando a relixión como principio identitario do pobo de Israel. Hai tres décadas está visión era a predominante na poboación ortodoxa xudía até a súa recente entrada na política. Derradeira fortaleza dunha elite Son moitos os que ven na Corte Suprema a derradeira fortaleza da elite branca e asquenazí, que domina o Estado de Israel dende a súa fundación sobre todos os outros compoñentes que se foron engadindo, como os sefardís, os iemenís, os etíopes ou os xudeus latinoamericanos, e piden tamén un control sobre unha minoría que xa non representa a diversidade da cidadanía israelí. As acusacións ao Goberno de Netanyahu da intención de disolver a separación de poderes e converter Israel nunha ditadura resultan totalmente abraiantes para nós, cidadáns dun Estado español en que o poder lexislativo nomea o poder executivo e xudicial sen ningún tipo de intervención nin fiscalización por parte da cidadanía. As revoltas nas rúas israelís e nas súas institucións amosan unha sociedade viva, plural e concienciada politicamente, da que aprender malia todas as súas eivas, contradicións e incongruencias.