Catalunya en tempo de espera

A situación que vive Catalunya pódese describir de moitas formas excepto de normal, politicamente falando. Desde o inicio do proceso independentista de 2010 que eclosionou no referendo do 1-O de 2017, a maioría soberanista non perdeu ningunha elección, mais os seus representantes non foron capaces de realizar unha diagnose compartida do que non funcionou, nin menos aínda, de acordar unha estratexia colexiada para encarar a actual fase de acumulación de forzas para poder culminar algún día o obxectivo da independencia. Desde que en 2010 o Tribunal Constitucional declarou inconstitucional o Estatuto de Autonomía de Catalunya de 2006, os cataláns e catalás vivimos baixo un marco legal que non votamos. Por outra parte, o Estado tampouco propuxo un camiño transitábel para que poidamos decidir o noso futuro político en liberdade. E, con todo, o independentismo non desperdiciou ningunha oportunidade para gañar as diversas eleccións que se foron sucedendo, xa fosen as autonómicas convocadas polo Goberno español de Mariano Raxoi após a intervención da Generalitat polo artigo 155, as municipais de 2019, as xerais do mesmo ano e as autonómicas avanzadas de 2021. Será xusto antes das eleccións lexislativas o momento de presentar a proposta de lei de claridade O problema é que o independentismo non soubo xestionar estas maiorías de forma eficaz durante este tempo de espera. Un Goberno da Generalitat vicario de 2018 a 2021 que puxo en risco a Presidencia por unha pancarta, un acordo co Goberno do PSOE-UP a cambio dunha mesa de diálogo que deu poucos froitos, unhas eleccións autonómicas convocadas pola Xunta Electoral Central (XEC), unha vitoria de 52% nun contexto de desmobilización, un acordo in extremis entre ERC-Junts e a CUP, do que saltaría a CUP aos tres meses e Junts ao ano e medio. Unha alta xudicatura secuestrada O panorama derivado da represión infrinxida polos aparatos do Estado tampouco axudou moito. Unha sentenza de máis de 99 anos de cárcere contra os líderes do 1-O, a persecución sen cuartel aos líderes exiliados en Bruxelas e Xenebra, e máis de 4.000 persoas procesadas son unha mostra moi elocuente. O indulto aos líderes condenados e a reforma do Código Penal tampouco terminaron de xerar os efectos desexados, grazas á intervención dunha alta xudicatura secuestrada pola extrema dereita que decidiu emendar o Lexislativo coa revisión da sentenza do 1-O por parte do Tribunal Supremo. En 2023 comezou cun Goberno da Generalitat independentista formado exclusivamente por ERC, que pode tentar esgotar a lexislatura con só 33 deputados de 165 grazas a un acordo de orzamentos co PSC e En Comú Podem que terá o voto contrario do PP, Ciutadans e Vox , pero tamén dos independentistas de Junts e da CUP. En poucas semanas veremos se a situación xudicial de Carles Puigdemont entra nunha nova fase que lle permita sacudir o mapa político e cambiar o guión de todos os actores, como pode facelo o xuízo por delitos de corrupción á presidenta de Junts, Laura Borrás. Pero ningún destes dous factores externos resolven a falta de concreción de Junts á hora de fixar unha folla de ruta transitábel cara á independencia, máis aló da retórica. Polo camiño virán unhas eleccións municipais onde a pesar do probábel aumento de apoio electoral ao PSC, o independentismo, sumando as diversas expresións electorais coas que se presentará, volverá gañar de rúa en número de votos e de Alcaldías. Aragonès xógase o seu futuro nestes meses Pero será durante o segundo semestre de 2023 cando o Goberno de Pere Aragonès se xogará o seu futuro, nun contexto marcado pola espada de Damocles que a nova doutrina do Tribunal Supremo sobre o delito de malversación situou sobre a cabeza da segunda liña de mando dos que organizaron o referendo do 1-O, dirixentes maioritariamente de ERC que se arriscan a ser xulgados e condenados con duras penas de cárcere e inhabilitación. Será xusto antes das eleccións lexislativas o momento de presentar a proposta de lei de claridade, unha proposta que só terá percorrido se os resultados electorais de ERC, EH Bildu e o BNG poden condicionar a unha nova maioría reeditada do Goberno PSOE-UP/Sumar. Unha vitoria do PP e Vox que some maioría faría saltar polo aire esa posibilidade, e entón non quedarán máis escusas para que o independentismo non faga os deberes pendentes e acorde unha estratexia compartida para resistir o que poida vir. O tempo de espera terminaría.