Bukele fracasa coa implantación do bitcoin no Salvador

O Salvador foi o primeiro país do mundo en adoptar o bitcoin como moeda de curso legal en setembro de 2021, un experimento impulsado polo presidente Nayib Bukele cun forte debate de fondo entre os partidarios do mandatario, que defendían que permitiría que a poboación vulnerábel se integrase no sistema financeiro e acceder a recursos económicos nun intre no que as institucións internacionais xa exixían grandes taxas de xuro polo risco de impago que consideran existe no país, e os seus detractores, que sostiñan que profundaría aínda máis no endebedamento salvadoreño e na exposición do país aos riscos da volatilidade das criptomoedas. Neste exercicio o país ten que pagar aos seus acredores máis de 2.000 millóns de euros en xuros e amortizacións, indican as cifras oficiais, isto supón un terzo da recadación do Estado en 2022, e a nivel de gasto no orzamento estatal sitúase por riba de ámbitos como a saúde ou o ensino. A isto hai que engadir obrigas de pago de máis de 2.400 millóns de euros a un ano no marco dunha débeda de case 23.000 millóns, e que medrou desde a chegada de Bukele ao poder. No outro lado, a falta de transparencia sobre o activo dixital motivou diversas investigacións xornalísticas que destaparon unha fraude millonaria desde a adopción mesma do bitcoin. Contratos ocultos para desenvolver Chivo Wallet, a billeteira electrónica na que se gardan as criptomoedas, ou indicacións oficiais para desactivar as verificacións de seguridade, permitindo que até 20% dos usuarios constituíran casos de suplantación de identidade para recibir os 28,5 euros cos que o Goberno agasallou as persoas que descargaron e activaron a aplicación, o que supuxo unhas perdas de máis de 11 millóns de euros das arcas públicas, levaron a organización en defensa dos dereitos humanos Cristosal a reclamar á Fiscalía unha investigación para dirimir as responsabilidades da Administración e acabar coa opacidade sobre as compras de bitcoin. ANÁLISE | Nayib Bukele: o "salvador" de El Salvador, por Xurxo Martiz Crespo Así e todo, a deriva autoritaria de Bukele, que cambiou a dedo os principais órganos xudiciais para que autorizasen a súa candidatura á reelección -que xa anunciou- a pesar de estar prohibida pola Constitución, limita as posibilidades das pescudas. Polo de agora está en cuestión o éxito da medida, 98% dos envíos de diñeiro efectúanse de forma tradicional, destacou Carlos Acevedo, ex presidente do Banco Central de Reserva, a AFP, non existe información pública sobre a creación de empresas dedicadas ás criptomoedas e unha enquisa da Universidade Centroamericana José Simeón Cañas apunta que 71% da poboación considera que non tivo beneficio, e 21,7% que tivo pouco ou algo. Uso limitado No que atinxe a Chivo Wallet, oito de cada dez usuarias e usuarios deixaron a aplicación ao gastar o bono, e desde a perspectiva das e dos comerciantes, que teñen a obriga de aceptar bitcoin, as estimacións sinalan que arredor de 20% o fai, con varios testemuños nos que denuncian desde descoñecemento de como teñen que proceder até que moi pouca xente pide pagar por esa vía. Aínda cos reiterados anuncios de Bukele de novas compras de bitcoin, a exposición do país é limitada, con 192 millóns de euros investidos na compra dos activos dixitais, recolle El Faro, que ascenden a 2.301 bitcoin; isto non quere dicir que non supoñan perdas, pois após as caídas e alzas no valor da criptomoeda valían a segunda feira 58 millóns de euros, 70% menos que o prezo pagado por eles. HEMEROTECA | O Salvador enfronta a proba de lume dunha economía baseada no Bitcoin En todo caso, o que está claro é que Bukele está disposto a multiplicar a súa aposta para impulsar Bitcoin City, unha nova urbe planeada no leste do país, perto do volcán Conchagua, que proporcionaría a enerxía necesaria para a cidade e producir novos bitcoin. En xaneiro, o lexislativo controlado pola formación do mandatario, Novas Ideas, aprobou a Lei de emisión de activos dixitais, que permite a Bukele ordenar a emisión de novos bonos por valor de 944 millóns de euros para financiar a construción da metrópole. Os denominados “bonos volcán” están pensados para obter dólares de investidores privados a cambio de devolvelos en bitcoin cunha taxa de xuro cando venza a débeda. Se o presidente lanza este tipo de bonos -cuxa previsión é que se emitan entre xuño e setembro- sería a primeira vez na historia que un país emite débeda nunha criptomoeda, unha posibilidade que xa desatou as críticas de varios economistas. “É un alto risco para quen inviste”, afirmou á BBC Fernando Álvarez, investigador do Departamento de Economía da Universidade de Chicago, advertindo por un lado que se o país se declara en bancarrota perderán o seu investimento, e polo outro que non hai garantías de beneficios ao depender do prezo do bitcoin en cada momento. Á vez, Ricardo Castaneda, do Instituto Centroamericano de Estudos Fiscais, alerta de que “a venda dos bonos vai depender da taxa de xuro que ofreza o Goberno, mentres máis alta máis atractiva para quen a compre”, e subliña os riscos de que a nova lexislación avale que se xere débeda en activos dixitais ou que o Executivo se financie con eles ao crear unha regulación “onde o poder vai estar concentrado no presidente” tras converter O Salvador “nun paraíso fiscal de criptomoedas”. A crise das criptomoedas atrapa arredor de 100.000 persoas investidoras na Galiza Ao respecto, o Fondo Monetario Internacional instou O Salvador a reconsiderar a proposta por mor dos “riscos legais, fraxilidade fiscal e a natureza en gran parte especulativa dos cripto mercados”. Hai coincidencia entre as e os economistas do país en que a implantación do bitcoin é de cara á poboación o principal fracaso do Goberno de Bukele, o que non evita que manteña unha aprobación entre 80% e 90% segundo as diferentes enquisas; unha popularidade cuxo alicerce principal é a militarización do país para frear a violencia, e que levou a unha importante redución dos asasinatos e á práctica desaparición das maras -grupos criminais-, á costa de masivas violacións aos dereitos humanos da cidadanía durante o réxime de excepción. Que son as criptomoedas? “Unha criptomoeda é un activo dixital que usa a criptografía para verificar transaccións e controlar a emisión de cartos sen precisar unha autoridade central como acontece coas moedas tradicionais”, explica en declaracións a Nós Diario Serxio Palos, responsábel de relacións bancarias de Bitpanda. Con respecto ao bitcoin, subliña que é a pioneira das 8.500 criptomoedas que existen, descoñécese quen a creou e é a “cripto raíña”, ao contar coa maior capitalización de mercado e ser “única” pola súa natureza descentralizada, transparencia e escaseza.