Violencia de texto

Ás veces, as temáticas socialmente rechamantes poden ser unha trampa: non abonda con enviar unha mensaxe "correcta" se non vai envolta nun envoltorio formal que a xustifique. Iago Hermo, o autor de Papagena -música e libreto- parece ter caído na urxencia de comentar algo sobre a cuestión da violencia de xénero sen ter en conta as máis básicas leis dramáticas que deben rexer calquera espectáculo teatral, musical ou non. Papagena / Produción: ButacaZero / Dirección: Xavier Castiñeira / Dirección musical: Iago Hermo / Elenco: Esperanza Mara e Jacobo Rubianes / Auditorio de Rianxo, 3-09-2022. Preestrea Papagena carece de desenvolvemento dramático e limítase a darlle voltas aos tópicos máis primarios sobre a cuestión do machismo, presentando personaxes planos, sen profundidade, e repetindo unha e outra vez unha única situación que non evolúe e que condena o espectáculo a un estatismo adormecedor. En certa forma, incluso se pode dicir que a obra banaliza un tema tan delicado e relevante como este, ao transformalo nunha caricatura incapaz de escapar dos lugares comúns. Resulta unha mágoa, especialmente porque o apartado musical da obra é non só interesante, senón bastante audaz nun eclecticismo que lembra algúns compositores nórdicos e na construción poliédrica do espazo acústico que xera a obra. En xeral, o proxecto está moi ben executado atendendo as premisas das que parte: desde a concepción dun espazo escénico "portátil" -obra de Ana Arteaga- que renuncia a toda iluminación que non proceda da estrutura de neón que configura a escenografía, até os figurinos de Diego Valeiras, que en poucos trazos é quen de conseguir que o público lembre as personaxes de A frauta máxica mozartiana, na que se basea a obra de Hermo. Os cantantes, especialmente Jacobo Rubianes, estiveron ben a respecto da parte musical dos seus papeis, aínda que a parte dramática non puido ir moi lonxe -como a dirección de Xavier Castiñeira- por mor da inmobilidade do texto, que non permite maiores alegrías que as de cumprir coa partitura. A idea que subxace a este proxecto é a de construír unha especie de "ópera de peto" que poida representarse facilmente en vilas pequenas ás que habitualmente non chega a ópera. Un proxecto que ten unha parte didáctica nada desdeñábel e que podería contribuír ao enriquecemento da escena galega. E a montaxe de ButacaZero cumpre con todos os requisitos para executar o propósito con éxito. Mágoa que a torpeza do libreto non consiga rematar ben o traballo.