Virán as iguanas vivas a morder os homes que non soñan

Un guión cinematográfico que ten máis de poesía que de relato. Un experimento cuxa narrativa se aproxima á pretensión surrealista de aproximarse á sintaxe dos soños e que establece o seu prestixio na capacidade de desvelar ás pulsións inconscientes que operan na oculta sala de máquinas dos nosos actos. A Viaxe á lúa de Lorca ten máis a ver con Poeta en Nova York que co teatro do autor, que axiña depuraría esa inspiración onírica para crear O público ou a Comedia sen título. Viaxe a lúa / Dirección: Marta Pazos / Compañía: Voadora (en coprodución co Teatre Lliure) / Elenco: Laia Alberch, Marc Domingo,Rut Girona, Cristina Martínez, Clara Mingueza, Mariona Rodríguez, Gal·la Sabaté e Paula Sunyer / Auditorio de Galiza, 12 de xuño de 2021 Desexo, identidade e perda da inocencia toman a forma de imaxes turbadoramente eróticas, violentas e repulsivas. Se cadra, na convicción de que a "pura" candidez perdida tras pasar o limiar da infancia contempla o mundo adulto cun horror que xa non nos abandona até a morte; na certeza de que todo o que nos acontece tras esa pueril etapa de inxenuidade é produto dun cerebro reptiliano que só disfraza os instintos máis básicos coas enganosas vestiduras da civilización. Non é unha hipótese que haxa que desbotar demasiado de présa. Marta Pazos inspírase nun imaxinario que enlaza co cine máis clásico a través do musical, das pernas das bailarinas de Broadway e os sombreiros de copa de Fred Astaire, mais dotándoos da liña de sombra que debuxan os paxaros vestidos de frac de Max Ernst: eses seres na fronteira entre o animal e o mundano, non tan sinistros coma equívocos na súa intención. E a través da música entra Voadora no sentido teatral do texto: o ritmo -tamén visual- crea a progresión dramática necesaria para que a función non caia no cansino catálogo de estampas metafóricas. A coreografía inclúe pianos que realzan o espazo escénico, palabras que se desintegran caendo ao baleiro, peixes que proban sorte en terra firme ou melancólicos arlequíns que lembran que, cando a función remata, o circo é un lugar é un lugar triste: a perda da inocencia atinxe tamén a unha sociedade esgotada pola perda do sentido. Porque tras toda esa fervenza de alegorías, repousa unha realidade que une o Nova York no que Lorca escribiu este guión -o do crack do 29- e o tempo en que asistimos á posta en escena de Voadora -o da gran crise do neoliberalismo. A paisaxe do ser humano desposuído da vontade de utopía descansa no fondo dese desgusto existencial. O desexo reducido a unha viaxe espacial non iguala ao poeta granadino con Jeff Bezos: só dá a medida da regresión das nosas aspiracións, da voracidade de quen nos despoxa mesmo da capacidade de soñar. E como deixou escrito o poeta en Nova York, virán as iguanas vivas a morder os homes que non soñan.