Elena Pérez Canal: "Abril Colleita Propia e o noso proxecto de recuperación de oliveira galega son un compromiso co rural"

Aceites Abril sinala tres eixos que nutren a marca: máxima calidade, tradición familiar e compromiso social. Indo ás orixes… de que maneira segue vivo o espírito da primeira planta que Manuel Pérez fundou en 1962 como Aceites Pérez Delgado no barrio ourensán da Ponte? Efectivamente, os meus pais fundaron Aceites Abril. El adoitaba traer uva de Mora de Toledo e certa vez que o meu avó o enviou a comprar unha prensa de muíño de pedra para moer uvas, atopouse con que os labregos tiveran excedente de produción de olivas. Entón, vendéronlle esas olivas e así foi como o meu pai comezou a comercializar aceite. Primeiro moía as uvas para producir viño e despois moía as olivas para producir aceite. Comezou embotellando na fábrica que tiñan no barrio da Ponte, en Ourense, co nome de Aceites Pérez Delgado. Era unha casa-fábrica. Alí vivían e alí traballaban. A fábrica quedou pequena, non se podía expandir porque había casas ao redor, e nos anos 90 trasladouse ao polígono de San Cibrao das Viñas de Ourense, que é onde actualmente estamos. Esa vinculación de todos os fillos á fábrica desde que eramos pequenos supón que Aceites Abril sexa unha tradición familiar que se foi trasladando dos pais a fillos. Os meus irmáns tamén empezaron a traballar nesa fábrica. Desde esas orixes, todo se foi expandindo e modernizando. Este ano Aceites Abril inaugurou a súa segunda liña de refinado na planta de San Cibrao das Viñas, en Ourense, cun investimento total de oito millóns e medio de euros. En que consiste o refinado que se fai dentro destas instalacións e como vai repercutir esta ampliación da liña na produción e comercialización da marca? A través desta nova liña, ampliamos a nosa capacidade de refinado para poder abastecer toda a demanda, que no caso do refinado se concentra sobre todo na industria conserveira e na hostalaría. O aceite extra virxe é como zume da oliva, non precisa ningún proceso de refinado, pero este proceso é necesario para obter o aceite de oliva que denominamos intenso ou suave, que é o que adoitamos empregar para cociñar. Tamén os aceites de sementes, como o de xirasol ou o de soia, precisan dun proceso de refinado. Basicamente, unha liña de refinado empregámola para o de oliva e outra para o de sementes. A gama Abril Colleita Propia achega un produto 100% galego. Como se leva a cabo a súa produción e transformación? Hai dez anos emprendemos o proxecto de recuperación da oliveira galega. Trátase dun compromiso co medio rural porque axuda a fixar poboación neste eido, e favorece o coidado dos montes, xa que a plantación de oliveiras funciona como un cortalumes natural que prevé incendios. Ademais tamén supón un compromiso local, de quilómetro cero, de fomento da economía de proximidade. Por outra parte, liga a nosa actividade produtiva á nosa contorna como empresa comprometida e de aquí. A nivel de produción, nesta ultima campaña (ano 2021), recollemos 45.000 quilogramos de oliva. O rendemento da oliva aquí é baixo. Por exemplo, en Andalucía está en 23% de media, e na Galiza en 13%. Estes 45.000 kg recollidos supuxeron uns 5.000 litros de aceite, é dicir, unhas 10.000 botellas de medio litro de Abril Colleita Propia. Por tanto, estamos a falar dun produto exclusivo e que ademais vai numerado, todas as botellas levan un rexistro numérico, é pois unha serie limitada. Temos ademais o carimbo da Asociación de Produtores de Aceituna e Aceite de Galiza, que nos dá a distinción de orixe coa que recoñecen as botellas de aceite cuxas olivas proceden da Galiza. Sempre tentamos pór en valor que este produto é galego, que ten unhas características do solo e clima propios e que tamén isto fai que o teñamos que vender por riba do prezo dun aceite normal, dado o rendemento que ten a oliva. O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) finalizou no pasado mes de marzo a primeira fase de recuperación e recoñecemento de variedades autóctonas de oliveira galega. Hai posibilidades de ter proximamente unha Indicación Xeográfica Protexida de aceite galego? É un camiño longo para obter unha Indicación Xeográfica Protexida (IXP). As condicións están estabelecidas pola Unión Europea: o produto ten que ser orixinario dunha área xeográfica determinada, debe haber suficiente volume de produción e unha documentación histórica da existencia de oliveiras, cuestión que xa está probada. A Indicación Xeográfica Protexida tense que apoiar nestas tres patas, e primeiro ten que debaterse no Ministerio de Agricultura e logo elevarse á Unión Europea, polo cal vaise tentar, pero é un camiño longo, estamos falando posibelmente de varios anos. Que pode facer unha persoa que queira apostar por producir oliva na Galiza? Proporciónanlle desde Aceites Abril asesoramento en termos de rendibilidade? Nós creamos o departamento de Agro, que avalía o pH da terra de quen queira cultivar oliveiras, estudan se o solo é propicio, analizan se pode ir adiante... e comprometémonos a mercar esas olivas por riba do prezo medio. Hai un compromiso de Aceites Abril para comprar esa colleita que logo, no mes de novembro, recollemos e gardamos na almazara que temos nas nosas instalacións. Contamos cuns 100 agricultores e agricultoras. No último mes, desde Aceites Abril lanzaron a campaña 'Facendo mellor os mellores' quen ten como protagonistas varias mulleres produtoras locais, entre elas, percebeiras, polbeiras, panadeiras, adegueiras… Por que elixiron mulleres produtoras? Que sinerxías procuran estabelecer? A Galiza é un paraíso gastronómico e para nós é unha honra que os galegos e as galegas empreguen o noso aceite para vestir as xoias culinarias que temos. Escollemos a figura das mulleres produtoras porque son as que máis están presentes tanto no agro como no mar. Puxemos en valor e reivindicamos esas figuras e os produtos que elas fan e queriamos ter un aceite á altura desa gastronomía. Escollemos nomes como o de Pepita, polbeira de toda a vida do Carballiño; Isaura, propietaria dun dos fornos de Pan de Cea; Mónica, mariscadora da confraría de Noia; Milagros, que pertence á Denominación de Orixe de Pementos de Herbón; e Carmela, mariscadora do Grove. Queriamos achegar o noso gran de area incentivando o consumo de produtos locais e axudando a conservar todo ese patrimonio cultural. Pareceunos unha forma de pór nome ás heroínas de todos os días que fan o seu traballo para traernos estes bos produtos da gastronomía cun aceite que está á altura dos mesmos. O seu pai, Manuel Pérez, era un verdadeiro apaixonado do deporte. Quizais veña de aí o fomento de clubs deportivos que realizan desde Aceites Abril co programa Base de Ouro? Esta iniciativa comezámola hai xa quince anos polo interese do meu irmán José Manuel, xa falecido, en promover o deporte. Para nós, a actividade deportiva é moi importante porque promove a vida sa, igual que o aceite, que é un nutriente natural que axuda a ter unha vida saudábel. Pouco a pouco, fomos aumentando o número de clubs de fútbol que apoiabamos e actualmente son 6.000 nenos os que están xogando a través destes patrocinios, uns 80 clubs ao longo da Galiza, en varias disciplinas de deporte base. E pondo a ollada xa no futuro a medio e incluso longo prazo, por onde pasarían os retos e obxectivos que encara a empresa Aceites Abril para esta década? A través de ampliar as nosas instalacións, aumentar tamén a produción de aceite coas dúas liñas de refinado que xa temos, seguir estendéndonos... Somos moi coñecidos na zona do noroeste peninsular e xa estamos en Madrid e nalgúns puntos de Barcelona e outras cidades do Estado. E queremos seguir internacionalizándonos, por exemplo, en países emerxentes. De feito, fomos recentemente a unha feira en Corea do Sur. Temos como obxectivo dar a coñecer o noso aceite noutros países que están emerxendo e onde gustan da dieta atlántica e mediterránea. Agora mesmo, estamos en 60 mercados, empregamos 177 persoas e o reto é seguir internacionalizando Aceites Abril.