Alberte Blanco: "A contradición principal está entre o imperialismo e o nacionalismo"

Advirte na publicación do desarme ideolóxico da esquerda e critica o que denomina "as alternativas brandas de carácter altermundista". Considera que a esquerda renuncia ao pensamento forte e está a regalarllo á dereita? O capitalismo, na súa fase neoliberal, desde a década dos 70 até hoxe, viviu un rearme clarísimo. A combinación entre a ofensiva neoliberal e a caída do sistema socialista clásico resultou un mazazo moi forte ás orientacións de esquerda e ás organizacións progresistas. Isto entendeuse como unha especie de derrota histórica. Desde esa época a esquerda estivo dando bandazos; isto non significa que a todos lles afectase da mesma maneira, pero o que é evidente é que as transformacións profundas que se produciron desde a nova fase neoliberal foron cambiando as formas de pensar da sociedade. O capitalismo acumulou unha gran riqueza e gañou moito poder, pero tamén na esfera superestrutural, a nivel ideolóxico, mudou o pensamento da xente, que se fixo máis egoísta e individualista, debilitando a tradiciónal cultura solidaria da esquerda. Produciuse entón unha rotura ideolóxica importante no pensamento progresista. Por unha parte, un sector da esquerda radicalizouse de forma artificial mentres outros evolucionaban cara á socialdemocracia dun modo absolutamente irresponsábel e oportunista. Polarizouse cara aos dous lados evitando unha saída máis pensada sobre as razóns de por que ocorrera a vitoria neoliberal; e segue enfrascada na actualización do seu pensamento progresista, sen lograr aínda a formulación dunha estratexia acaída para a "derrota" do sistema liberal capitalista. Tendo en conta que o neoliberalismo vive unha fase na que se atopa máis débil que noutras épocas, penso que esa debilidade non se está aproveitando da mellor maneira pola esquerda. No libro expoño que o poder que teñen as elites é moi grande, por iso non debe sorprendernos que teñamos enormes dificultades para superar esta fase. Un exemplo é a viaxe de Greta Thumber que fixo nun veleiro de alta tecnoloxía desde Europa até Nova Iorque cun custo de 40.000 dólares. A súa argumentación era que ela non utilizaba o avión porque contaminaba máis; pero non, contaminan máis os investimentos necesarios para esa viaxe, Destaca no seu traballo "a trampa neoliberal subxacente no proxecto ambientalista", a que se refire? Unha das razóns do éxito neoliberal foi o deseño dunha estratexia que dividise a esquerda. E lográrono. Hoxe en día estase perdendo perspectiva: se un se entretén en distintas parcelas que só afectan a sectores concretos, deixa de lado a estratexia de cambio xeral que axudaría a solucionar moitos outros problemas. Unha desas trampas é a ambientalista. Non quero dicir que a loita medioambiental sexa unha trampa neoliberal no seu conxunto. O curioso é que toda esta loita, lexítima, necesaria e indispensábel para defendérmonos dos ataques das multinacionais, foi asimilada polos neoliberais a través de múltiples organizacións medioambientalistas internacionais. Un exemplo é a viaxe de Greta Thumber que fixo nun veleiro de alta tecnoloxía desde Europa até Nova Iorque cun custo de 40.000 dólares. A súa argumentación era que ela non utilizaba o avión porque contaminaba máis; pero non, contaminan máis os investimentos necesarios para esa viaxe, que resulta unha alternativa irracional. Porén, todo o mundo estaba obnubilado con esta rapaza tan nova, que seguro estaba chea de boas intencións, pero manipulada por un poderoso sector vinculado ás finanzas internacionais. Non todo é tan romántico e máxico, hai uns poderes bastante sinistros que están detrás desa manobra para atraer a atención da xente. Estase a amañar unha transición sociofinanceira na cal as mesmas persoas que antes se lucraban contaminando o noso planeta, agora pretenden facer negocio mediante as cuestións ecolóxicas; pero non polo interese do planeta, senón por razóns exclusivamente económicas, financeiras e políticas. Cuestiona nunha parte do volume o discurso hexemónico da esquerda a respecto da emigración e de determinadas formas de entender a solidariedade. Por que lle interesa ao sistema capitalista a migración? A inmigración prodúcese por razóns obxectivas, como desequilibrios no benestar e na riqueza, ou a explotación do gran capital en distintos países do mundo. Para roubar esas riquezas é necesario controlar politicamente as zonas da periferia e, unha forma de facelo, é desestabilizándoas desde o punto de vista militar, o que produce grandes desprazamentos de xente polas guerras, os atentados terroristas e a propia actividade destrutiva do capital. Como se produce todo o trafego de persoas do norte de África a Europa? A través de mafias que cobran cantidades inxentes aos que queren fuxir desa situación de extrema pobreza e violencia; mais tamén a través do propio sistema. Os traficantes de persoas que están no norte de África traballan co permiso da OTAN polo que, se non se liquidan esas mafias é ben porque as crean eles, ben porque as toleran. A isto súmaselle o problema de natalidade de Europa, que necesita unha gran cantidade de traballadores e traballadoras, como é o caso de Alemaña, que cubran ese déficit. Unha forma de conseguir man de obra é ir aos campos de refuxiados sirios, onde hai persoas moi cualificadas que están fóra do seu país, e o que se intenta é unha operación de dobre sentido: atraer a esa xente cualificada a Europa e, ao mesmo tempo, destruír o Estado sirio. É unha estratexia económica e militar con aparencia humanitaria. O discurso fácil sería dicir que se abran as fronteiras de Europa, pero iso, se non leva unha reflexión máis profunda de por que ocorren estas cousas, nunca será a solución. En África hai millóns de persoas en situacións moito máis críticas que as das que poden pagar a viaxe a través do Mediterráneo. A esquerda perdeu a capacidade de afondar nos problemas, por iso falo das trampas neoliberais: cando un se conforma coa alternativa que lle dan desde a Unión Europea, a esquerda perde o discurso, e quen recolle a súa incapacidade de facer unha crítica aos culpábeis reais é a extrema-dereita. Pero esta non fai a análise da esquerda, simplemente di que non quere inmigración. A esquerda está atrapada nas súas propias trampas e, se non fai unha reflexión crítica, estará traballando a favor da estratexia neoliberal. Ninguén se pregunta quen pon o diñeiro para os barcos das ONG? Hai alguén que as está financiando e non son millóns de persoas de esquerda ben-pensantes, son multinacionais que pon eses barcos nas zonas onde se van producir os traspases. Saben perfectamente onde está o problema. Defende que a contradición principal a nivel global se produce "entre a globalización neoliberal coa soberanía das nacións" e por conseguinte "ao imperialismo co soberanismo". Como se concreta isto no plano da acción política á marxe de consideracións doutrinais? O que se leva dicindo desde a esquerda nacionalista e anti-imperialista é que a contradición principal está entre o imperialismo e o nacionalismo. O capital transnacional explota todos os pobos do planeta, que non teñen capacidade para defenderse, incluída a clase traballadora do primeiro mundo. Co imperialismo, mentres non exista unha autoorganización, con capacidade suficiente, de cada un dos países, non hai solución, pois vai impor o seu criterio porque ten a capacidade militar, tecnolóxica, cultural e mediática para darlle unha capa mesmo progresista a esa agresión. Se gaña case sempre o imperialismo é grazas á debilidade da capacidade de resistencia das nacións. Isto vémolo na Galiza, na nosa dificultade para xestionar o que queremos ser. Por exemplo, temos grandes problemas para defendernos das eólicas impostas polos grandes consorcios internacionais. Eis a contradición entre os poderes globais e as nacións, sobre todo as nacións sen estado. Que non poidan controlar a China e Rusia, que contan cunha gran parte considerábel da superficie e da poboación do planeta, con enormes recursos naturais, poder económico e militar, créalles un problema gravísimo. Centrándonos nas derivadas económicas da pandemia, afirma que sempre existiron "alquimistas encargados de transformar as crises en ouro para as súas arcas sen fondo". Quen son os alquimistas desta nova crise? Non me refiro exclusivamente á pandemia, senón ás crises de carácter financeiro. Sobre a pandemia, eu non son dos que cre que as cousas pasan por casualidade, si é certo que en xeral hai problemas espontáneos, mais a maioría das cuestións non o son. Con novos alquimistas refírome ao poder financeiro, aos grupos de poder que controlan o planeta a través da banca internacional, das súas transnacionais e de grupos de presión. Estamos falando dun poder que xa sobrepasa o que racionalmente se podería estabelecer como unha oligarquía clásica con gran capacidade de manipulación e de someter gobernos. Estes grupos de presión poden acelerar o desenlace dunha crise no seu beneficio ou mesmo creala, porque teñen a capacidade necesaria a todos os niveis. Poden controlar o devir do planeta sen facer grandes esforzos pois teñen controlados os grandes resortes que moven o mundo. Hoxe en día xa non existen "dous bandos" de poder como cando existía o antigo campo socialista. Non obstante, a China e Rusia, a pesar de estar dentro do sistema neoliberal empregan unhas regras de xogo cada vez máis nacionalistas en defensa dos seus intereses, o que está a crear unha crise do sistema neoliberal e das elites a nivel global. Que non poidan controlar a China e Rusia, que contan cunha gran parte considerábel da superficie e da poboación do planeta, con enormes recursos naturais, poder económico e militar, créalles un problema gravísimo. Até que punto a agresividade de Biden contra Rusia e a China non é a expresión da debilidade dos Estados Unidos e unha mostra do temor a perder a hexemonía a nivel internacional? EUA é un país que todos percibimos como hexemónico en Occidente e, formalmente, así é, pero o poder é transnacional. EUA é o país máis potente, rico e desenvolto tecnoloxicamente do mundo, cunha gran capacidade militar e pode exercer a súa forza en calquera punto do planeta. Pero está nunha fase decadente polo crecente poderío militar ruso e a imparábel economía chinesa nesta nova dialéctica entre hexemonismo e cooperación internacional na que Rusia e China teñen moito que dicir. Biden representaría, nesta división enorme que vemos a nivel mundial, o sistema neoliberal clásico dos EUA. Non obstante, Trump no ano 2016 e o Brexit que se inicia case nesa época son feitos paralelos que cuestionan ese modelo. A faceta agresiva de Biden só é unha maneira de encubrir a debilidade crecente dos Estados Unidos e da orde neoliberal. Afirma que en Europa e no Estado español hai unha imaxe estereotipada de Trump. Partindo diso, en termos políticos, que representa Trump e que representa Biden? Trump representa o capitalismo proteccionista americano que viu que nos últimos 40 anos unha gran parte da poboación empobreceu bastante. Necesitaban alguén que tivese unha gran capacidade de comunicación e que conectara cunha gran parte do pobo normal, máis próximo aos problemas da xente común, e Trump soubo pórse ao nivel dese sector traballador. Como nos EUA non hai unha forza de esquerdas o suficientemente potente, o que fixo Trump foi atraer esas masas de persoas descontentas para dicirlles que quería facer América grande outra vez e, desde o punto de vista da dereita conservadora, fixo unha revolución positiva para unha parte dos americanos. Incluso, moitas das eivas de Trump en cuestión de discriminación social tamén as vemos en Biden, que lles acaba de dicir a todos os inmigrantes que queden na súa casa cargándose o seu discurso electoral. Cando falo das trampas neoliberais tamén me refiro a isto. EUA é un país complexo no que o problema real non son os presidentes senón quen está detrás manipulando todo isto. Eles son só as cabezas visíbeis que están diante do escenario. Trump tiña moita personalidade, Biden non tanta pero non a necesita porque, controlando os medios como os controla, non lle fai falta; pode pór o seu discurso en calquera parte chegando a millóns de persoas. Nos EUA os problemas non se resolven, podrecen, quedan aí de por vida veña un partido ou veña outro. Inglaterra considérase como un país que perdeu o seu imperio e iso non é certo, pois segue manexando unha gran parte do volume de movementos financeiros internacionais. George Soros amosouse moi crítico coa vitoria do Brexit e co triunfo electoral de Trump en 2016. Uns feitos que vostede considera unha derrota das elites globais. Como chega a esa conclusión? É unha derrota momentánea. Existen movementos moi sutís que están provocando cambios moi profundos no sistema neoliberal sen saír á vista máis que a través de cambios como Trump ou como o Brexit. O Brexit é un cambio histórico cunha transcendencia enorme que non ocorre como capricho, é unha xogada de longo percorrido que soamente a pode facer un país como Gran Bretaña cunha capacidade de pensamento e de intelixencia militar enorme. Inglaterra considérase como un país que perdeu o seu imperio e iso non é certo, pois segue manexando unha gran parte do volume de movementos financeiros internacionais. No libro intento descubrir cales son as zonas que teñen a capacidade de dirixir o planeta, que están parindo ideas e que nós as estamos a seguir como ovellas, e unha delas é Londres. Soros xoga un papel moi importante. Está vinculado ao tema de inmigración, das drogas, das finanzas, polo que era un personaxe moi interesante de analizar. El representa unhas elites clásicas neoliberais da alta finanza, e esta estaba en contra do Brexit. Unha das cousas que eu poño de manifesto no libro é que nada é branco ou negro. En realidade, as elites neoliberais crearon un sistema complexo no que xogan a varias bandas collendo finalmente a tendencia que mellor lles resulte, como ocorreu nas guerras napoleónicas. É unha forma de gañar sempre. Comeza unha nova fase que non rematou nin co triunfo de Biden nin co do Brexit. Hai unha división enorme entre as elites e hai unha loita de poder que xa se verá como acaba. Cómpre ver a evolución dos feitos e non os feitos en si mesmos. A Unión Europea está desaparecida como bloque rexional autónomo, ao tempo que debe enfrontar as consecuencias do abandono do Reino Unido. Que futuro lle augura? O problema da UE é que está nunha situación case de morte cerebral, como dicía Macron, está nunha situación crítica. Xa o vimos coa vacina sueco-británica AstraZeneca; se fose doutro país menos importante esta vacina estaría completamente apartada. A UE está moi manipulada por Londres e polos EUA e algúns non se decatan. Na medida en que non sexa capaz de independizarse destes, Europa non terá futuro. A situación entre Rusia e a China vai acabar nunha alianza estratéxica a medio prazo que eu chamo euroasiática, e Europa deberá decidir que quere facer. Agora mesmo é un xogador un pouco noqueado e sen perspectiva.