Queremos contención no desabrochar da intelixencia artificial?

Aí atrás, cando o Goberno de Irán andaba no paroxismo da represión contra as mulleres que se negaban publicamente a levar velo, arrepioume unha noticia: o Goberno de Irán mércalle a seis empresas chinesas o equipamento de intelixencia artificial (IA) para poder monitorear a sociedade e poder identificar as manifestantes e insubmisas por exerceren a liberdade de impugnar calquera forma de as obrigaren a levar o veo. Nese momento, coma antes e coma despois, os castigos ás mulleres que non acataban leis absurdas, humillantes e vexatorias eran: encarceramento, 40 lategazos mesmo en público e outras moitas vexacións que a miña sensibilidade non me deixa relatar. As seis empresas chinesas, naturalmente coa aquiescencia do Goberno da China, vendéronlle ese software e equipamento. Consternación: as empresas e o Goberno chinés saben ben que os resultados do dominio dese software de IA polo Goberno iraniano tería por resultado lategar, encarcerar, humillar publicamente e vexar por todas as formas inimaxinables a mulleres detectadas no exercicio dos máis fundamentais dereitos humanos... ...no nome de Alá, o clemente, o piadoso! O Goberno chinés é punteiro no desenvolvemento da IA para o monitoreo social. Teñen almacenada unha inmensa cantidade de millóns de imaxes faciais que lles permiten controlar todos os movementos da súa inmensa poboación. Úsanas para controlar a sociedade, ata movementos milimétricos, e despois premialos, castigalos, ladealos ou coaccionalos das formas máis duras e intolerables. Niso, China é punteira. Non houbo un movemento "Eu tamén! A min tamén!" de indignación polo planeta, para horrorizarse tanto das heroicidades do Goberno de Irán, canto da infame colaboración da China, quen, co cinismo propio dos chineses e coa mesma cara de pau dun catatónico coma Xi Jinping, lavan as mans co retrouso: "Nós nunca entramos nin saímos en asuntos internos doutro país". Esperaba un movemento "me too" que desbordara o planeta. Apenas se deu ninguén por aludido. Eu non teño capacidade de convocatoria, pero se alguén convoca a un movemento "Eu tamén quero ser lategado polos xuíces e gardas do Irán por eles xulgaren errónea a miña existencia", dende logo que ía secundalo con emoción. Igualmente me sumaría a calquera convocatoria baixo o lema "Eu tamén quero ser monitoreado socialmente para non me arredar da liña correcta que marque o Partido en cuestión!". É un problema o potencial da IA para construír o Panóptico Social. O exército xudeu anda todo oufano porque, coa IA, pode arrasar en Gaza a 100 obxectivos por día cando antes non chegaba a 50 obxectivos por semana. A impresionante eficacia da IA permítelle ao exército israelita tripar nos palestinos coa finura dun elefante a tripar nunha sapeta. O horror da eficacia da IA dos israelitas non anda lonxe do espanto de Hitler con eles, para así facer valer o apotegma: Non pidas a quen pediu nin sirvas a quen serviu. Debería abrirse un debate sobre como adaptarnos e construír un futuro con turbulentas mudanzas Un debate estendido Pero imos ao noso: que facemos co desenvolvemento da IA? Veño de ler o interesantísimo libro La ola que viene. Tecnología, poder y el gran dilema del siglo XXI, de Suleyman e Bhaskar, (Penguin). Un gran libro por parte dun protagonista na evolución da IA. Un futuro de transformacións trepidantes especialmente na IA e mais na tecnobioloxía, que apaixona e mete medo. Gostaría de entrar en pormenores. Non estou documentado bastante, pero si son un entusiasta da IA. A cuestión da "contención", é dicir, a capacidade de supervisar, restrinxir, controlar e mesmo parar as tecnoloxías, preséntase coma unha tarefa urxente. Este cronista non é a persoa máis indicada para expoñer a necesidade da contención. Pero si acaso para propoñer que se abra un debate estendido sobre como adaptarnos e construír un futuro con tan turbulentas mudanzas. Non vale adaptármonos sen máis, por pasividade, por indolencia ou por comodidade. Propoño que toda a sociedade se involucre e se interese polo significado da adaptación a estas transformacións atractivas e turbulentas, máximo cando adquiren a velocidade e a profundidade que enxergamos. Celebrei con grande entusiasmo tanto a creación da Axencia Española de Supervisión da Intelixencia Artificial coa súa sede na Coruña canto o avance da Lei Europea de Intelixencia Artificial, para o pulo e mais para a contención. Non obstante, vexo a urxencia de desencadear outro movemento de debate popular e de "eu tamén quero discutir o desabrochar da IA".