A propiedade forestal busca superar o minifundio e mellorar o catastro

A Asociación Forestal da Galiza (AFG) vén de realizar a súa XXXVI asemblea xeral no Pazo de Mariñán, en Bergondo (comarca da Coruña) na que se abordaron os temas que máis preocupan ao sector. En realidade a xuntanza serviu para lembrar temas recorrentes no aproveitamento forestal que aínda están sen resolver. Entre eles, os máis urxentes son a superación do minifundio no monte e a demanda de solución dos erros catastrais que dificultan a xestión silvicultora. O papel do térreo forestal en Galicia: tradición e sustentabilidade Para loitar contra o minifundio, a AFG propón a creación de agrupacións de xestión conxunta do monte como vía para solucionar os problemas que derivan das explotacións de pequenas dimensións no rural galego. O presidente desta entidade, Antonio Rigueiro, explica a Nós Diario que esta figura “é un instrumento definido na Lei 11/2021 de recuperación da terra agraria da Galiza” que facilita “agrupar parcelas dun mínimo de 10 hectáreas e tres persoas propietarias” para xestionar en conxunto, “conservando a propiedade a nivel catastral”. A AFG propón a creación de agrupacións de xestión conxunta do monte A proposta tamén serve, segundo Rigueiro, para que as comunidades de montes galegas “que realizan unha boa xestión en prevención de incendios poidan defenderse da ameaza das pequenas fincas abandonadas que teñan ao redor”. Da mesma maneira, estas mesmas comunidades “poderían agruparse coas propietarias e cos propietarios que lindan con elas”. A superficie ocupada polo eucalipto na Galiza representa 31,7% de toda Europa Segundo a lei, poderán inscribirse como agrupación forestal de xestión conxunta as sociedades de fomento forestal; as asociacións sen ánimo de lucro constituídas para o auxilio, apoio e asesoramento ás persoas propietarias ou titulares dos dereitos de aproveitamento de terreos na planificación da xestión forestal e na xestión e comercialización conxunta dos seus aproveitamentos; as sociedades civís e comunidades de bens; as cooperativas e outras entidades de economía social, as sociedades agrarias de transformación; as sociedades mercantís reguladas na lexislación de sociedades de capital; así como calquera outra que teña por obxecto a recuperación, de forma conxunta, de terras forestais. Para que a posta en marcha das agrupacións de xestión conxunta poida ser plenamente efectiva, a AFG sinala que é necesario que a Xunta da Galiza "concrete tanto o proceso administrativo a seguir como as axudas que convocará para fomentalas". Erros no catastro Outro dos temas que máis preocupa no sector forestal, e que tamén tratou a asemblea, son os numerosos erros que segue a presentar o Catastro. “É un dos maiores problemas que temos agora mesmo”, asegura Rigueiro. Para a AFG, esta circunstancia dificulta "a identificación de propietarios e parcelas", o que converte a creación de agrupacións de xestión conxunta nunha tarefa "titánica". A reclamación non é nova. Esta entidade xa notificara en 2016 que 80% das parcelas que compoñen a superficie forestal da Galiza estaban mal identificadas. A razón desta situación, segundo esta asociación, estaba relacionada coa fórmula empregada para a anotación das propiedades ao estar baseada en fotografías aéreas. Por este motivo, na AFG sinalan que carecen de exactitude porque desde o ceo, debido precisamente ás árbores, resulta tremendamente complexo non só determinar os límites de cada leira e as súas dimensións, senón tamén anotalas coas súas respectivas coordenadas xeográficas. O uso agroforestal do territorio, máis beneficioso para o medio e as persoas Esta circunstancia afecta por igual as comunidades de montes e as propietarias e os propietarios particulares, non só cando solicitan subvencións públicas destinadas á explotación forestal, dado que teñen que contar cunha xeorreferencia das propiedades ante a Administración, senón en todas as operacións de compravenda, transmisións, herdanzas ou permutas que realicen. “Sabemos que é algo custoso de realizar mais é un clamor do sector e terán que abordar este tema nalgún momento”, opina Rigueiro. A problemática tratárona nos últimos anos outras entidades do sector forestal. A Organización Galega de Comunidades de Montes (Orgaccmm), por exemplo, denunciouna en diversas ocasións. O seu presidente, Xosé Alfredo Pereira, apunta a Nós Diario que “a titularidade dun monte veciñal correspóndelle a unha soa comunidade de montes”, polo que, na súa opinión, “carece de sentido que se traten catastralmente os montes veciñais como se fosen recintos ou parcelas de diversas propietarias ou propietarios”. O responsábel da Orgaccmm sinala que “tal e como está o catastro dificulta moito a xestión do monte” O responsábel da Orgaccmm sinala que “tal e como está o catastro dificulta moito a xestión do monte”. Pon como exemplo que algunhas parcelas catastrais semella “que se fixeran desde unha oficina” e non sobre o terreo. Nelas considérase mesmo “valados, pistas forestais ou vías de saque que só se empregan para sacar a madeira”. Por este motivo atópanse, no caso das comunidades de montes, “con cantóns que teñen quince ou vinte superficies catastrais”, unha situación que dificulta o acceso aos permisos necesarios cando teñen que realizar a corta da madeira. Na procura de melloras nos impostos das explotacións Outro dos focos da asemblea situouse nas necesidades estratéxicas do sector, desde a óptica das propietarias e dos propietarios forestais e as comunidades de montes sociais, como a reforma da fiscalidade forestal. “É outro tema recorrente”, asegura o presidente da AFG. As competencias neste ámbito pertencen ao Ministerio de Facenda e a través do seu Instituto de Estudos Fiscais son “reticentes” a atender esta demanda. Descobren unha trama de roubo de madeira promovida por unha empresa forestal en Padrón “Cando se vende, por exemplo, piñeiro cunha idade de 30 a 40 anos pódense desgravar os gastos de rozas ou coidados ao presentar o IRPF mais, despois de tanto tempo, o problema é que non se conservan os xustificantes”, explica Rigueiro. A petición da AFG é que se realice unha “estimación subxectiva” na que non sexa necesario xustificar os gastos que se fixeron e funcionen “uns coeficientes redutores”. “A única solución para o monte veciñal é retiralas do suxeito pasivo do imposto de sociedades e elaborar unha lexislación fiscal na Galiza que atenda a función e a xestión que temos”, considera Alfredo Pereira. Rexeita a situación actual, na que están consideradas como “sociedades mercantís” cando non o somos e lembra o "parche" que conseguiron ao negociar presentar o imposto de sociedades cada catro anos.