Producir para Galiza

A única maneira de vivir como nación é ser capaz de se aproximar, no posíbel, a controlar desde dentro do país, que se produce, de que forma se produce e para quen se produce. Producir e lograr, ano a ano, incrementos do Produto Interior Bruto pódese facer de moitas formas. Mais o que e o como non son neutros para o futuro do país nin, por suposto, para os seus cidadáns. O PIB como medida do que se produce nun ano contén o conxunto de bens e servizos producidos e valorados, despois de pasar polo mercado que asigna prezos como medida do valor de cambio (de mercado), de acordo cunha expresión de poder, en último extremo. Lémbrome dunha pintada singular nun muro dun edificio público abandonado en Lugo: "Se un Figo vale 10.000 millóns (eran pesetas) a canto anda o quilo de mazás?" Moi boa síntese do que queremos expresar. O Figo futbolista conseguiu un prezo da súa ficha daquel nivel, e o autor da pintada preguntábase pola diferenza na valoración de calquera outra mercadoría, mesmo unha que serve de alimento. Nos produtos agrogandeiros hai gran diferenza –na perspectiva de que producir – nese conxunto así denominado; vai desde unha materia prima en bruto até as mercadorías producidas nun proceso industrial transformador. Calquera das materias primas que produce a nosa agricultura e gandaría son ben coñecidas, mais, desgraciadamente, saen da nosa economía –vía exportación– para ser transformadas noutros espazos económicos e reciber alí remuneración de mercado, aquí ausente. O percorrido económico do porco vivo que sae de ser criado en Galiza volve ás nosas carnizarías en forma de preparados de todo tipo, desde fresco envasado até transformado para cociñar ou para ser directamente consumido. Os procesos industriais intermedios son os verdadeiros depósitos de valor de mercado, xeradores de investimentos permanentes, demandantes de postos de traballo e focos continuos de innovación industrial, e, por conseguinte, de reinvestimentos. É a roda virtuosa do investimento industrial, utilizando os recursos propios para os que non se precisa especialización nova, novos coñecementos, nin sequera novas importacións. Transformación industrial O que remunera o mercado é o ben de última transformación, e o proceso de transformación de elaboración de alimentos o que marca sempre en procesos industriais a ringleira de valor. Unha materia prima convértese en alimento dispoñíbel para o consumo final no proceso industrial; é aí xusto onde reside a chave que orienta o obxectivo do que producir. As razóns son coñecidas polos deseñadores de programas parciais, locais, sectoriais ou de produtos individuais para lograr sobrevivir: a ansia de constituír cooperativas, asociacións, denominacións de orixe, sabendo que a única salvación dos produtos da agrogandaría reside en ser quen de controlar o produto en mercado. A única salvación dos produtos da agrogandaría reside en ser quen de controlar o produto en mercado Mais este modelo de pequeno fuste só serve para un tipo de bens: os singulares e de luxo, non para o conxunto da produción do campo e da gandaría. Unha cousa é un ben de luxo, como o viño de denominación, exclusivo pola súa procedencia e control, e outra, que a produción de porcos para vender en vivo poida alcanzar algún grado de singularidade: é pagado e compite con calquera porco vivo ou en canal do mercado mundial, no que os prezos son marcados polo máis forte, non polo que cría animais con máis cariño. Xa sabemos o que temos: unha capacidade potencial enorme e unha vida presente en desangrado continuo. Cada día dos tres últimos anos pechou unha explotación agrogandeira e non se rachou ningunha vestidura, e ten máis importancia para o futuro de país que o cerramento de varias alcoas (na última década ten desaparecido un terzo das granxas bovinas). Con esas desaparicións por inanición, vai quedando ao espido un tecido produtivo que, por abandono (por non ser rendíbeis individualmente), mesmo baleiran de contido a posibilidade de industrias de transformación. Un só dato: a nosa gandaría porcina –produción de porcos en granxa– xa non é hoxe forte: a provincia de Barcelona produce máis porcos que toda Galiza, e cando teñan animais en cantidade suficiente, só nos relacionaremos con ese mercado para mercar alimentos elaborados. Temos actualmente –e máis en potencia– recursos e capacidade para producir gando de calidade extraordinaria, mais o país necesita indefectibelmente un plan público de crecemento industrial que conte coa produción de inputs forraxeiros propios (para eliminar a dependencia da importación actual) e de investimentos de capital propio, tanto público como privado, para realizar aquí en escala suficiente a transformación industrial. É a única garantía de pervivencia da produción de materias primas e máis de crecemento económico propio.