O Cambio Climático

Galicia atópase nunha área de transición climática entre o clima atlántico, cun menor contraste de temperaturas diario e maior precipitación, e o clima mediterráneo, con menores precipitacións, maiores variacións de temperaturas no día e valores máis extremos. O primeiro caso separa claramente a zona costeira galega da zona de interior de Ourense, quedando no medio a zona de transición, cuxos réximes pluviométricos e de temperatura son, se cabe, aínda máis incertos. A vexetación galega responde, como non pode ser doutro modo, a estas variacións que limitan ou favorecen o seu crecemento, atopándonos coas mellores producións de pasto no noroeste e cultivos de carácter máis leñoso cando nos achegamos cara ao sur, onde prolifera o viñedo, a non ser que haxa dispoñibilidade de auga, que favorece as plantacións de pataca da Limia. Todo isto vese afectado polas serras envellecidas que modifican o clima a medida que ascendemos en altitude. A falta de previsión do tempo en Galicia dificultou sempre enormemente a xestión dos cultivos agrícolas onde non existen "anos normais", e verase aínda mais entorpecida polo feito contrastado da presenza do cambio climático. Secas prolongadas O cambio climático é consecuencia das emisións de gases de efecto invernadoiro, fundamentalmente asociadas ao emprego de enerxías non renovables, como o petróleo, que liberan o CO2 absorbido polas plantas hai millóns de anos, nas eras xeolóxicas do Cenozoico, Paleozoico, Mesozoico e Precambriano, cara á atmosfera na actualidade. En Galicia vai chover máis, pero os períodos de seca serán máis prolongados En Galicia, atendendo ás predicións do Panel Intergobernamental do Cambio Climático (IPCC), vai chover máis, pero desafortunadamente os períodos de seca van ser máis prolongados. Isto quere dicir que teremos períodos de elevadas precipitacións cun elevadísimo exceso de auga xunto a períodos de seca de maior duración, un conxunto que favorecerá, sobre todo, a aparición de secas temperás nos meses de abril e maio que poden chegar a unirse, nalgúns anos, ás secas de verán cun grande impacto tanto nos cultivos como na forma de manexar os mesmos. Migración de especies A realidade á que nos enfrontamos está tendo consecuencias importantes, como por exemplo a aparición da tinta do castiñeiro a altitudes nas que estas árbores non se vían afectadas, ao se situar por riba dos 600 metros sobre o nivel do mar. Tamén na migración de especies atopadas máis ao sur de Galicia cara ao norte, como por exemplo as oliveiras, as sobreiras ou os loureiros, e variedades de especies pratenses máis adaptadas ao sur que se mudan cara ao norte. Consecuencias tamén económicas. Segundo as previsións do IFPRI (2009) esperábanse subas no prezo do millo entre un 52 e un 55% e no caso do trigo preto do 100%. Secuestro de carbono O IPCC establece unha serie de medidas para que os Estados membros, asinantes do protocolo de Kyoto e a súa emenda de Doha mitiguen o cambio climático. A mitigación persegue reducir os gases de efecto invernadoiro, fundamentalmente o metano, o óxido nitroso e o monóxido de carbono ou CO2 pero tamén retiralo da atmosfera a través do seu secuestro. É por iso que nos últimos tempos estamos observando políticas encamiñadas á redución de emisións como son o fomento do transporte público ou a mellora do illamento das vivendas. Con todo, reducir as emisións non é suficiente, hai que compensalas por mor de alcanzar a neutralidade climática na que a agricultura pode xogar tamén un importante papel, como é o caso da iniciativa 4 por mil, na que o solo e a súa capacidade de secuestrar carbono terá unha gran relevancia. Esta iniciativa, aprobada no cumio de París, di que se incrementamos nun 4 por mil ou 0,4% a cantidade de carbono nos solos de todo o mundo compensariamos as emisións dos gases de efecto invernadoiro. Tamén botar unha ollada cara a mecanismos de secuestro de carbono practicados polos nosos antepasados como é a substitución de fertilizantes inorgánicos por orgánicos ou o emprego das troleiras é de gran interese.