Non é país para xente moza

O caldo de cultivo das alternativas políticas de extrema dereita (xenófobas e de estado mínimo) ten moito que ver, na miña opinión, coa incapacidade das opcións maioritarias de Goberno (en Galicia e España, o PP e o PSOE) para frear unha crecente onda social de medos, malestar, precariedade e vulnerabilidade. Se algún colectivo padece esta desfeita é o da poboación máis nova. Daquela, non nos debera estrañar que entre as mozas e os mozos as opcións pola abstención ou pola oferta da extrema dereita teña unha presencia significativa. Así, segundo o CIS a probabilidade de ir votar nunhas eleccións está por baixo da media na poboación de menos de 34 anos e tamén a porcentaxe de voto a opcións de extrema dereita é maior canto menor é a idade. Son dous síntomas máis que preocupantes. Natalidade Fronte á teima por aumentar a natalidade, son dos que pensa que a súa caída é en boa medida efecto daquela corrosión social. Pois se descontamos a parte que ten que ver cunha positiva transición demográfica (que en boa hora favorece a escala mundial o freo da medra da poboación) o que nos queda é o medo a ter fillos por non poder atendelos ben. Ou dito ao revés: só un país no que a xente moza ten un horizonte de vida decente pode evitar un desfeita absoluta da natalidade. Os efectos das tendencias de fondo desta dobre corrosión podemos cuantificalos pola porcentaxe de poboación nova dun país. Así na porcentaxe dos que teñen menos de 24 anos sobre a poboación entre 25-64 anos o dato (Eurostat) de España está moi por baixo do de Francia ou Finlandia, pero dentro de España, Galicia vai no furgón de cola (cun 36 % fronte á media española do 44 %). Teño para min que este é o resultado dunha dobre corrosión: por unha banda dos que emigran e, por outra, dos que non nacen. Non tanto porque aqueles que emigran teñan os fillos fora do país, senón sobre todo porque un país en fuga migratoria non é o mellor clima social para ter fillos. Vivenda A decisión de emigrar fóra do propio país ten que ver directamente coas probabilidades dun emprego decente e de poder independizarse nunha vivenda. Si no país que naciches as posibilidades para iso son poucas terás que pensar seriamente en deixalo. E son xusto esas, un emprego e unha vivenda decentes, as dúas materias pendentes que en España (e tamén en Galicia) non foron quen de encarreirar as décadas de xestión política do país polo PP e o polo PSOE. A taxa de desemprego xuvenil segundo o Eurostat, entre 15-30 anos, é demoledora: en España, do 27%, en Galicia, do 25%, mentres que é do 13% a media da UE. En Alemaña é do 6% e en Francia, do 14%. Con estes vimbios non paga a pena dar cifras (que sempre serán pouco sólidas) sobre cantos mozos e mozas galegas emigran e cara a onde emigran. Coñezo máis dunha casa onde hai máis de un. Salarios Pero a situación dos mozos ocupados tampouco da para moitas alegrías. Dous de cada tres teñen salarios moi por baixo dos 1.300 euros, con contratos de curta duración e a tempo parcial (con xornadas efectivas fóra de control). Singularmente entre as mozas. E, sobra dicilo, cun nivel educativo como nunca antes tivera a xuventude do país. Nun país así non se entende por que os contratos de relevo de prexubilados (a partir dos 60 anos por mozas e mozos) teñen unha presenza residual (por caso no emprego público), mentres ao mesmo tempo as tecnocracias neoliberais da reforma do sistema de pensións teiman en adiar a idade de xubilación. Un tapón que nin o PP nin o PSOE semellan tomar en serio desfacer. Abonde dicir que mentres dixitalizamos e automatizamos o necesario e o menos necesario, os anos de vida laboral previa á xubilación pasaron nos derradeiros vinte anos de 31 a 36 anos (Eurostat). Cinco anos máis de tapón para o emprego da xuventude e, ao tempo, para estirar o proveito dos máis maiores. Con esa base laboral e cun mercado da vivenda (en propiedade e en aluguer) que as dúas opcións políticas maioritarias deixaron en mans dos especuladores (o parque público dunhas e doutras é de vergoña en ratios europeas), os poucos mozos que son quen de vivir pola súa conta, en boa medida farano en vivendas cedidas por familiares. Aínda con esas, a porcentaxe de xente nova propietaria, segundo datos do INE, é dun 32% fronte a un 76% do conxunto da poboación. No caso do aluguer sobe ao 48% fronte ao 15% nos máis maiores. Alugueres que o INE anota que o son a prezos dun "mercado" cebado pola chamada xentrificación e a especulación turística.