Análise

Lois Peña Novo e o soño do desenvolvemento (I)

[Imaxe: SG] Lois Peña Novo, vendo un partido de fútbol en Vilalba

Con motivo da publicación da obra Lois Peña Novo: o soño do desenvolvemento de Galicia (Instituto de Estudos Chairegos), o seu autor, o profesor Manuel Roca Cendán, recupera para Sermos Galiza as principais achegas de quen foi o principal estudoso da economía galega no primeiro terzo do século XX. Eis un extracto da primeira parte da análise, publicada no número 294 de Sermos Galiza.

Nun semestre cúmprense cen anos da primeira Asemblea Nacionalista de Galicia, celebrada en Lugo o 17 e o 18 de novembro de 1918. Dous dos irmáns da Fala que traballaron arreo no programa-manifesto desa Asemblea foron Lois Porteiro Garea –que morreu uns días antes desa xuntanza– e Lois Peña Novo. Nese manifesto incluíron varios puntos fulcrais para o desenvolvemento da nosa nación.

 

Algunhas das Facultades do Poder Galego que recolleron no eido económico foron a soberanía fiscal de Galicia –demandaron un “réxime tributario, sen intervención do poder central, ao que somentes  pagará o poder autónomo a cantidade que se fixe nos concertos económicos”–; a competencia da nación galega no sistema financeiro – “o réxime bancario, no que intervirá pola función social que teñen hoxe os bancos. A mesma facultade para a solución do creto agrícola” – ou a nacionalización dos ferrocarrís –“a lexislación sobre os mesmos será facultade do poder central, a súa construción e administración, encarga do poder autónomo”. Ademais, en canto a correos e telégrafos, “o seu servizo, a cargo do poder central; a súa creación, do poder autónomo; o servizo dos teléfonos, a cargo do poder galego”. O mesmo, coa lexislación social, “agás naqueles casos nos que os problemas sociais se estendan ás diversas nacións da Iberia”.

 

[Podes ler a peza íntegra no número 294 de Sermos Galiza, á venda na loxa e nos quiosques]