Síntese, concisión e risco

Sae estes días do prelo da Deputación da Coruña o libro Álvaro Cebreiro, 1903-1956. Caricatura, humorismo, ilustración, de Xesús Torres Regueiro, que tanto explica, e a lectura déixanos un certo amargor: vizoso na caricatura, mesmo no humorismo, Cebreiro non fixo moita cousa na ilustración ou no deseño, que con frecuencia son a mesma cousa, e non por falta de criterio, acerto e habelencia que, como ben se bota de ver nesta páxina, poucas pezas galegas do deseño daquel tempo igualan en mestría a este “Meu Álvaro Cebreiro da Galiza”, como saudaba ao deseñador –tamén– unha “Oitava” de Teixeira de Pascuaes, o seu grande amigo de alén Miño. Pero non todo foi cousa da preguiza, claro é que había aínda pouca demanda de deseño gráfico e moitas veces Cebreiro traballa para a ‘causa galeguista’ ou para os ‘irmáns’ sen percibir honorario algún. Tamén procura publicar nas revistas culturais máis vangardistas e abofé que a listaxe das que o admitiron é longa. Ronsel foi a súa dorna. Álvaro Cebreiro foi precoz e, a pesar de aborrecer os nenos precoces, non deixou de buscar as encomendas. Con 17 anos ilustra un pequeno conto en galego para nenos que edita o ‘irmán’ Bernardino Varela do Campo, unha viñeta –abaixo á dereita– que logo vai reproducir a capa de A Nosa Terra durante 15 números seguidos (1920-1921): foi a renovación gráfica daquel boletín, que pasaba das letras modernistas do cabezallo e implantaba unha letra de pau; a ilustración seguía sendo modernista, pero agora, ao abeiro de Aubrey Beardsley, Cebreiro remozaba a visión da paisaxe galega que non deixou de perseguir até construír o ‘logotipo’ da costa verdecente. Ollo privilexiado para a síntese –pódense ver no Google as súas caricaturas–, do inicial modernismo simbolista evolúe a unha xapónica paisaxe de tintas planas. A serie de pezas arredor da promoción turística da Coruña é un prodixio de concisión e precisión, mesmo subvertendo a sintaxe coa utilización do plano da cidade como unha figura máis, internándose fóra dos ismos na modernidade. E velaí que esta cuestión das tintas planas custoulle un desgusto por revirarlle un primeiro premio no cartel das festas da cidade, porque por imposición técnica, por abaratar, exixíanse orixinais con esta técnica, desbotado o modelado que se aprecia no cartel de 1934.