Federico Ribas fai o Mono

Hai xa ben tempo dediquei a Ribas tres capítulos do Botar un ollo e deixeino en 1936, cando foxe do fascismo en Bueu e chega exiliado a Bos Aires, aquel mesmo ano. A súa sona de brillante profesional teríalle axudado porque axiña se coloca na dirección artística de Atlántida, a revista arxentina máis glamurosa, a insignia da Editorial Atlántida, o emporio do xornalista-escritor e xa multimillonario Constancio C. Vigil. Durante algo máis dunha década, até a súa volta a Madrid en 1949, Ribas é a persoa de confianza de Vigil no deseño gráfico e na ilustración. Na revista infantil Billiken Federico debuxa en cadriños, por capítulos, varias adaptacións de obras literarias entre a que salienta La isla del tesoro (1947), que desenvolve de maneira maxistral, cun debuxo expresionista de grande altura, cheo de personalidade e carácter. Pero simultaneamente Ribas deseña e ilustra todo canto escribe e publica Vigil, porque o autor mantén varias liñas literarias: para nenos, mozos e grandes. É precisamente na serie Biblioteca Infantil Atlántica onde se publica El mono relojero, o conto co que Vigil decide producir un filme de animación, e pon a Ribas como creador dos personaxes e como realizador a Quirino Cristiani, o pioneiro mundial, que en 1917 xa fixera a primeira película de animación. Desta vez Cristiani desbota a animación con siluetas e utiliza xa os acetatos transparentes; tamén é a primeira produción arxentina que emprega o son óptico. Por certo, o autor da música é outro galego: Xosé Vázquez Vigo, compositor de tangos e muiñeiras que, cousas da vida, é o avó da actriz Verónica Forqué... Desgraciadamente os filmes de Cristiani perdéronse todos en varios incendios e só queda para a historia este filme de 9 minutos e 35 segundos, que se pode ver en Youtube. Pero no seu traballo incesante, Ribas non descoida o compromiso antifeixista e produce seis impresionantes pezas de denuncia, que quedaron inéditas e que chegaron ao Museo de Pontevedra co legado de Virxinia Pereira, viúva de Castelao: son un laio e un clamor polo terror nas terras do seu querido Bueu, que Federico tivo que deixar en 1936 por aquel exilio, onde non parou de deseñar e debuxar.