Historia inacabada do deporte galego: "Os récords das atletas galegas"

Cando Ángeles Barreiro e Estela Estévez saltaron á pista do estadio de Montjuic en Barcelona’92 non só debutaron nas súas respectivas probas (lanzamento de disco e 3.000 metros obstáculos), senón que os seus pés se converteron nos primeiros dunhas galegas nunha cita olímpica. O seu era abrir un camiño que despois testemuñaron moitas outras atletas, sen máis tardar, Xulia Vaquero nos Xogos de Atlanta de 1996, nos que rozou coa punta da zapatilla o diploma olímpico ao quedar novena na proba dos 10.000 metros. A guardesa non só brillou nos XXOO, senón que tamén o fixo no cross, logrando dous subcampionatos de Europa no campo a través e un cuarto posto no Mundial de Turín de 1997. E o que aínda perdura é a súa plusmarca Estatal de 5.000 metros que, 25 anos despois, aínda ninguén logrou igualar, nun dos récords máis lonxevos para o atletismo estatal. Historia inacabada do deporte galego: "Golpeando o saco das medallas" Marta Míguez, en lanzamento de xavelina, e María Abel nos 10.000 metros, seguiron o legado en Sidney 2000 e, no caso da segunda, en Atenas 2004 (iso si, pasando á proba da maratón), como antesala para que a Pequín 2008 fose Alessandra Aguilar, tamén na especialidade raíña dos Xogos, na que chegou no posto 54. Especializada en probas longas e campo a través, a lucense empezou a despuntar pronto, como campioa xuvenil, ademais de lograr senllos quintos postos nos europeos de maratón de 2010 e nos mundiais de Moscova da mesma proba. Repetiría en Londres 2012, onde estaría acompañada na carreira doutra galega, a gondomaresa Vanessa Veiga, que rematou no posto 97, mentres que a lucense asinaba un posto 26. Os de 2016 foron os últimos Xogos Olímpicos de Alessandra Aguilar, nos que non puido rematar a carreira por mor dunha lesión. Elas foron a antesala do que xa se pode considerar como a grande explosión do atletismo feminino galego, encabezada pola medallista olímpica Ana Peleteiro e con nomes como Belén Toimil, Solange Pereira e as promesas Saleta Fernández, Antía Chamosa, Carmen Escariz ou Lidia Parada. Historia inacabada do deporte galego: "Vitorias alén do 'mainstream'" Porque as plusmarcas e os títulos xa case non son noticia na vida de Peleteiro, que ten todas as marcas estatais de triplo salto desde a categoría Sub-18 até a absoluta, e ademais conta cun campionato europeo en pista cuberta e outro subcampionato vixente, obtido en 2021 en Polonia, ademais da medalla de bronce no Mundial de pista cuberta de Birminghan de 2018 e o dos Xogos Olímpicos de Toquio. Na tradición de campo a través galega irrompeu tamén Solange Pereira para facerse co título europeo de 2018, ademais de lograr a oitava praza na proba europea de 1.500 metros nos campionatos de 2016. E se a ribeirense e a canguesa xa son marcas consolidadas, a de Belén Toimil pódese considerar como unha estrela en continuado ascenso. A lanzadora de peso non deixa de aumentar o seu valor desde o sétimo posto do europeo de pista cuberta de 2021 e, sobre todo, non para de incrementar as súas plusmarcas, batendo varias veces desde 2020 os récords de España. Historia inacabada do deporte galego: "Dereito a competir" Con todo, o nome que soa con máis forza nos últimos tempos no panorama atlético galego é o de Xela Martínez, quen con apenas 16 anos erixiuse como auténtica sensación xa non só eido galego, senón estatal, como esnaquizando as plusmarcas de España Sub-18 nos 1.500 e os 3.000 metros con tan só 16 anos e un mes de idade.