Todas as cousas que non sabemos

Teresa procura convencernos de que leamos un libro de misterio. Narra as súas bondades con fluidez, confianza e un inicio cativador. Está en cuarto de primaria e escolle este tema para o concurso de oratoria. É sorprendente como un grupo de estudantes tan noviños son quen de explicar de xeito coherente por que a lectura é tan importante. Van do específico ao xeral. Comezan con anécdotas persoais para logo atraparnos na rede do seu libro favorito. Conségueno. Pensei que todos e todas serían estupendos vendedores de motos. Laura sobe a unha cadeira porque leva un anaco falando do Club dos poetas mortos. Non escolle o fragmento no que todos estabamos a pensar. Está en sexto de primaria e emociónanos e sorpréndenos a partes iguais. Leu o libro, entendeu o libro, desfrutouno e, ademais, orou sobre el uns minutos nos que demostrou, como se iso fose necesario, que ler ocupa lugar. Sen dúbida, unha das calidades do talento é, precisamente, a capacidade de asombrar. A veces, incluso, de cegar co resplandor do inesperado. A sorpresa é fundamental. Coller co pé mudado a quen nos escoita. En comprensión lectora, as crianzas de cuarto de primaria baixaron até sete puntos no informe Pirls Comprensión lectora As pasadas semanas, o informe Pirls 2021 daba a coñecer os resultados do estudo sobre o nivel de compresión lectora dos nenos e as nenas do Estado. O termo Pirls correspóndense coas siglas en inglés do Estudo internacional de progreso en comprensión lectora. Pirls define a comprensión lectora como a habilidade para comprender e empregar as formas lingüísticas escritas requiridas pola sociedade e valoradas polo individuo. Os lectores son capaces de construír significado a partir dunha variedade de textos. Len para aprender, para participar nas comunidades de lectores do ámbito escolar e da vida cotiá, e para o seu desfrute persoal. Recollen nel que os nenos de cuarto de primaria baixan ata sete puntos con respecto aos resultados do ano 2016, data no que se realizou o derradeiro estudo sobre o tema. Ademais disto, en comparación coa media dos países da OCDE, estamos catorce puntos por debaixo da mesma. Varios mestres foron preguntados sobre cales crían eles que poderían ser as causas. Destacaron a incidencia da pandemia. Xusto na idade na que os pequenos estaban comezando a ler e escribir, sufriron un parón académico e, en certo modo vital, por todos coñecido. Parece un argumento verosímil mais que require un estudo pormenorizado. Outro dos argumentos mencionados polos mestres e mestras foi o mal emprego das novas tecnoloxías a idades tan temperás. Ao parecer, a inmediatez da pantalla, a facilidade para mudar de páxina, a posibilidade de estar a ler no ordenador e, coa mesma, abrir o buscador para fedellar sobre o último que pasou pola cabeza, provoca dificultades de atención. A isto debemos engadir a sobreestimulación á que estamos sometidos, o exceso de ruído, a sobreexposición e as múltiples interferencias durante a lectura, que supostamente pretende ser atenta, dun texto. Máis que xuntar letras Os problemas para comprender aquilo que se le non son unha cuestión menor. Ao igual que se non escribimos a nosa historia, alguén o fará por nós, non comprender o que outros nos queren transmitir relega a nosa condición de seres sociais a un chanzo pouco atractivo e moi pernicioso desde o que, seguramente, se verá escasamente o sol. É dicir, se o estudo Pirls analizase tamén a capacidade crítica e argumentativa dos rapaces, concluiría que non andan mellor as cousas por esoutro campo tan ligado ao anterior. Quen non é capaz de comprender, non é capaz de xerar un modelo propio de comportamento, de discernir aquilo que como ser humano lle é propio. Aos rapaces e ás rapazas gústalles ler. Sábeno nas bibliotecas públicas, nos centros de estudo, nas casas, nas editoriais, nos clubs de lectura dos colexios, nas institucións que organizan eventos relacionados coa rapazada e a lectura. Ata o saben nos despachos de quen teñen a penúltima palabra á hora de aprobar subvencións para a creación de bibliotecas escolares, unhas instalacións, por certo, nas que o alumnado se sente, normalmente, cómodo e a gusto. Como peixe na auga. Laura demostrounos hoxe que con once anos unha pode ler a quen queira e que comprender sempre esixe algo máis que xuntar as letras. Compromiso e vehemencia. Lembrounos o fermosas que son algunhas mensaxes. O necesarias. En definitiva, regalounos a súa visión do mundo a través dun libro. Entregounos a súa xenerosidade.