A regueifa frustrada do ano

Poucos “piques” musicais deron tanto que falar en Galicia como o de Boyanka Kostova e Sondarúa, que encheu de debates e discusións as redes sociais durante o último mes. A pesar de semellar algo excepcional e atípico na música galega un enfrontamento entre artistas que gañara tanta repercusión, estas rivalidades coñecidas como “beef” son unha parte da cultura do hip hop, que deu xa como resultado infinidade de cancións de enfrontamento, as “diss tracks”. Pero tampouco hai que ir ata a cultura estadounidense do hip hop para atopar casos semellantes ao de Boyanka Kostova e Sondarúa. A propia regueifa galega é moi parecida. Definida pola Real Academia como unha “disputa dialéctica improvisada e en verso” tan só precisaría dunha base rítmica de fondo para ser o mesmo que unha “diss track”. Parte dunha cultura viva O enfrontamento entre Boyanka Kostova e Sondarúa debe entenderse así. Como parte dunha cultura viva en Galicia na que a existencia destes “beefs” só evidencia que hai diferentes propostas que conviven e interactúan entre si no marco das súas propias normas. Podería ter sido a regueifa do ano se non fose por unha cousa. A única crítica construtiva que se lle podería facer a Boyanka Kostova foi ter publicado a súa canción nas redes sociais cando Sondarúa xa deran seu último concerto e se separaran, sen dar posibilidade a unha réplica. Trátase así dunha regueifa frustrada. Se ben a canción titulada “Infeliche” publicouse polo de agora de maneira algo informal, tan só no Instagram de Boyanka Kostova, a través dunha captura de pantalla dunha aplicación de correo electrónico reproducindo o arquivo “infeliche_mix.mp3” dividido ao longo de dous vídeos, seu impacto foi maiúsculo, acumulando xa preto de 30.000 reproducións entre as dúas publicacións. Os versos e o momento semellan elixidos por Boyanka Kostova para acender os seguidores de Sondarúa A razón detrás da “viralidade” deste caso en concreto non é difícil de entender. Tanto o momento elixido por Boyanka Kostova como os versos que empregaron semellan elixidos coidadosamente para acender o máximo posible os seguidores de Sondarúa, especialmente no aspecto ideolóxico. Unha polémica inicial que as redes sociais se encargaron de amplificar de maneira inmediata. Frases como "entro en cólera no próximo concerto en que alguén me fale de Alexandre Bóveda” parecen escritas para provocar exactamente a reacción que se deu. A pesar de non haber unha réplica por parte de Sondarúa, os propios internautas preocupáronse por respostar a Boyanka Kostova. Entre as críticas que recibiron, acusóuselles de ser artistas “da TVG”. Con todo, esta canción de Boyanka Kostova debe ser entendida como o que é, unha “diss track”, feita para provocar. Non sorprende que fixeran algunhas das afirmacións que aparecen na súa letra ao enfrontarse a un grupo como Sondarúa, que fai da reivindicación política e ideolóxica o centro da súa proposta. Máis alá dos versos dun rap, non era a primeira vez que se lles criticaba mesmo en reseñas musicais por facer unha música tan reivindicativa que ao mesmo tempo o fai a través dunha proposta de nicho, que tan só chegaba a un público moi concreto. Os propios Boyanka Kostova reivindicaban tamén o contido que hai detrás da súa música a pesar de non facer tan directas e explícitas as súas mensaxes. “A próxima vez que alguén me diga que non reivindico, nós facemos máis por este país que todo o voso equipo”, aseguraban. Os 'piques' no hip hop Se ben este caso tivo unha enorme repercusión, estes “piques” musicais non son algo novo no rap galego. A comunidade Hip Hop em Galego recolleu a modo informativo, no seu blogue, un espazo que merece a pena visitar para estar ao día, algúns dos “beefs” que xa tiveran anteriormente entre artistas galegos, e que pasaron máis inadvertidos, algúns deles tamén con Sondarúa como uns dos principais protagonistas. En 2018 O Portughés xa facía uso dunhas stories de Sondarúa no videoclip de “Biste de Cachena”, que contaba con versos como “Non mo tomes mal amigho, non son teu enemigo, moita folga, pero seguimos igual de oprimidos, que vai creer o voso circo, monos con seus platillos”. Daquela si que houbo réplica na canción “Sen Saída”, publicada baixo o nome de Hugo Guezeta pero dende a propia canle de YouTube de Sondarúa.“Hugo estás tolo? Matándote moi lento en cada bolo, pensando nese límite mais nunca me controlo, pasando de quen criticou meu jrupo por mongolo teu puto beef de merda tronco cóntestase sólo”. O “beef” contou cunha nova resposta de O Portughés en “O exercicio é sano”, xa en 2019. “A ver como vos arregla a vosa nai este furado, Sondarúa meu, o novo bebedeiro para os patos”, cantaba por aquel entón.