O relato de verán: 'O retrato' (IV), por Henrique Rabuñal

_As plumas do bicorne estanme dando guerra pero non sabe como investiguei nas plumas de avestruz. Don Miguel pide non descoidar as luvas brancas e o pintor consulta se acentuar ou atenuar o pelo branco. —A arte ten dúas varas de medir. A evidencia e o segredo. Como nas conversas, cómpre administrar palabras e silencios. A don Miguel impórtalle o significado do traxe. O cadro é para a eternidade. Aprendera que a diplomacia efectiva é unha arte complexa, sutil e invisíbel. —Canas pode poñer pero que o traxe pareza unha luva no meu corpo. Sen elegancia non existe a diplomacia. Don Miguel pon o traxe mentres o pintor estende as condecoracións sobre a mesa e tira fotografías. O alcalde eleva un chisco a súa voz. —Tráteas con delicadeza. Son as miñas alfaias. O meu tesouro. Que non quede ningunha fóra. De todas estou orgulloso. Carlos fala da Gioconda. Cantas persoas hai nese retrato? Cantos retratos nun único cadro? Valora o enigma que transmite. Un enigma que é misterio e beleza. Un sorriso que é traxedia e ledicia. Unha muller que nos devolve a ollada ou que a lanza ao abismo. A moza e o fondo. O primeiro plano e a fondura. A faciana como se unise dúas caras de persoas diferentes. As mans perfectas. Don Miguel vestido co uniforme diplomático pasea polo estudio. A verdade é que lle queda como unha luva. Parece un Emperador! Carlos pídelle que siga de pé mentres fai unhas emendas no cabalete. Dentro dese traxe don Miguel só se sente Embaixador e véñenlle lembranzas imperecedoiras. —Con este traxe invádeme a emoción e a nostalxia. E a responsabilidade. Quero que se vexa que fun diplomático e que son unha persoa moi condecorada. Que o retrato diga o que serei para a eternidade. Todo o mundo estará pendente do retrato. Haberá fotografías e imaxes. Falarán moito de don Miguel, ben e mal, e tamén de Carlos. Don Miguel xa non milita no “seu” partido logo de recibir ataques de todo tipo. —A min chamáronme de todo. Agora digo a miña verdade a quen queira ouvila. Hai moita xente interesada no que penso. Din que estou radicalizado. Mentira! Son fiel a min mesmo, a quen senón? Don Miguel explica a importancia da transición. Un pacto sobre o que se construíu todo o que veu despois. El foi alcalde, deputado e embaixador desa transición que agora algúns cuestionan. —A transición estará no meu retrato. A transición son eu! Cada persoa que mire o retrato tirará as súas conclusións. Don Miguel para algúns é un heroe, un deus. Para outros un demo, o peor alcalde da historia. Don Miguel recoñece que nun tempo quería estar por riba do mal e do ben. Que o quixesen todos os xornalistas, as entidades, a oposición, as asociacións de veciños, os sindicatos, os artistas, os barrios máis humildes, os clubs deportivos... —O que me pasou é que persoas nas que confiaba cegamente ao final non actuaron como eu quería. E decepcionáronme. E non perdoo a deslealdade. Carlos volve ao seu traballo de sociólogo, de psiquiatra. No traxe diplomático de gala esmérase nos ollos das mangas, nas follas de carballo, nas cores azul, vermella e ouro. Nos botóns da pecheira, nas plumas brancas do bicorne e na faixa que lle atravesa o peito con ese amarelo tan delicado. —E todas as condecoracións. Soñarei con elas. Irán todas e a do Imperio Británico en lugar moi preeminente. Don Miguel pretende un retrato sen polémica. Que a xente diga ao velo: “É el, o noso alcalde, don Miguel”. Don Miguel detesta aqueles “intelectuais” que máis o criticaron, aquela xente que dixo “non á guerra” cando para el a guerra é unha necesidade por moito que haxa danos colaterais e millenta de inocentes mortos. Sen guerras as cousas serían peores. Carlos volve á Gioconda e á posibilidade de que Leonardo se retratase a si mesmo transmitindo no cadro os tormentos da súa alma. —Imaxina que no seu retrato agromase eu por algures? Mentres don Miguel se cambia Carlos recórdalle que van xantar nun dos mellores restaurantes da cidade. Don Miguel presume de coñecer Montero Ríos e a cidade desde alí ao Berbés. —Como é de bo xantar pedín un menú degustación que como os retratos ten cousas previsíbeis e imprevisíbeis. [...continúa mañá]