En prol da diversidade

A diversidade humana, como elemento natural e enriquecedor que é, debe ser obxecto de especial protección. Por iso se ten que observar unha especial vixilancia contra aquelas actitudes –froito da intolerancia e de complexos diversos– que tentan afogar a liberdade de cadaquén. A expresión artística non cesa de pór o foco, unha e outra vez, na denuncia da violencia implacábel que golpea con asañamento contra todo o que representa a pluralidade ou a igualdade entre cidadás e cidadáns. De recente publicación son títulos como Campo de plumas. Poemas LGTB+ para a mocidade dende a Antigüidade ata hoxe (da responsabilidade, como antólogo e tradutor, de Jesús Castro Yáñez) ou Eles libres e iguais, elas obedientes pola graza de Deus, de Isabel Rodríguez Mate. Ou, tamén, as experiencias creativas –obxecto desta análise– Diversos e Alguén nos lembrará. Antoloxía de relatos Lgbtiqa+. Este último, inspirado nunha cita da poeta grega Safo, está coordinado por Nee Barros e constitúe unha antoloxía de narracións de xente nova arredor do colectivo que se explicita no título. "Non cremos que se poida entender o colectivo Lgbtiqa+ sen a loita das persoas racializadas, discapacitadas ou das mulleres" Así, como se detalla após unha breve introdución, cada un dos relatos "conta cun achegamento único e diferente á disidencia de sexo e xénero. Nalgúns xúntanse varias realidades, pois non cremos que se poida entender o colectivo Lgbtiqa+ sen a loita das persoas racializadas, discapacitadas ou das mulleres. Aínda temos moito que aprender e desmontar sobre violencias que non nos atravesan e reproducimos". Como declara a voz dunha protagonista: "Exerceron control e violencia sobre min dende que era unha crianza. E sinto poñerme tan así, pero é o que realmente penso. E xuntamos todo isto co acoso escolar, coa violencia sexual, coa violencia física, a violencia emocional que sempre acompañou a miña vida… por gorda por gorda e desviada por gorda, desviada e trans…". Agresión exercida, de xeito tradicional, contra calquera que se 'desvíe' da 'norma', como evidencian os versos de Xela Arias, en Tigres coma cabalos: "Te-la cara inchada de preguntas/e un peso de desperfectos columna arriba./Enchéuseche de bandadas o estómago/e de gritos os dedos dos pés". Mais fronte ao sentido paralizante da procrastinación, céibase a afouteza do verso liberador de Magnolia punk e outras arritmias, de Andreia Costas, contra calquera tentativa aniquiladora, a favor de toda disidencia: "Afoutar unha bandada/de morcegas irmandiñas/para ir ao castelo e/liberar as Pussy Riot". Resistencia Pola súa banda, Diversos é unha –máis ca necesaria, imprescindíbel– iniciativa escolar, levada a cabo e editada polo IES de Sar. Está coordinada polos docentes Patricia Arias e Baldo Ramos e supón a terceira entrega da Colección Sar. Constitúe unha achega creativa, de especial acabado, de textos literarios e fotografías levados a cabo polos integrantes do dito centro, mormente alumnado. Colectivo principal co que hai que traballar contidos e instrumentos para construír e alicerzar unha sociedade tan libre coma plural. Así, unha representante deste, Hanadi El Hawari, subliña –nun texto escrito en árabe e vertido ao galego– o feito "que nos leva a contemplar as culturas alleas, facendo uso de estereotipos e prexuízos porque estamos acostumados a ver a diferenza como unha ameaza que debe ser controlada e destruída". Mais, fronte a esta actitude xenófoba e intolerante, debe construírse, nun centro de ensino auténtico e dinámico, o día a día dunha sociedade complexa e moderna, verbalizado nesta sentenza pola coordinadora da publicación: "As profesoras e profesores aprendían daqueles estudantes que está ben preguntarlle á xente polos seus pronomes e que, se te equivocas e os usas incorrectamente, basta con pedir desculpas". Os versos finais Desta sorte é como lle atopamos o sentido pleno aos versos finais, do coordinador da obra, dun "Poema para ler do dereito e ver do revés": "E desde entón a casa que compartimos/é un lugar onde o desacordo/nos fai felices". O poeta vangardista francés Paul Éluard escribiu, en 1942, o poema "Liberté", que se había converter en símbolo da –tan imprescindíbel antes e agora– resistencia antifascista. Texto que circulou clandestino e se imprimiu en Inglaterra e que esparexeron, dende o ar a milleiros, os avións aliados. Agora, mercé á tradución feita polo alumnado do IES de Sar, podemos lelo na súa integridade na nosa lingua. Velaí a marabilla que representan os afectos recíprocos esencializada nos versos de inicio: "Nos meus cadernos escolares/No meu pupitre e nas árboles/Na area e na neve/Escribo o teu nome".