Brais Lorenzo: "Se estamos a dar cifras de mortes e contaxios, e o que ilustramos son rúas baleiras, parece que algo está a fallar"

O Premio de Xornalismo Xosé Aurelio Carracedo resolveu a súa XXXI edición galardoando o traballo que o fotoxornalista ourensán, Brais Lorenzo, realizou durante as diversas vagas da pandemia da Covid-19. Un premio que promove a Deputación de Ourense, dotado con 3.000 euros, e no que o xurado valorou “unha ollada humana e de gran carga emocional, proxectando as historias desde Ourense e Galiza cara ao resto do mundo”. Nós Diario conversou con Brais Lorenzo sobre o fotoxornalismo, a situación laboral actual destes profesionais e mais o traballo de informar desde a ética e a responsabilidade. Premio á profesionalidade Para Brais Lorenzo foi un honor recibir este premio, porque como indica, "non é habitual que nun certame no que poden participar varias disciplinas xornalísticas se premie o fotoxornalismo". Unha profesión que padece, di Lorenzo, "pola unión de varios factores que a precarizan e a deostan". Se hai tan só un par décadas para "ter unha fotografía ben tratada tiñas que contratar os servizos dun fotógrafo profesional, agora, cada un de nós leva unha cámara de alta gama, que traballa moi ben en modo automático, no peto", indica Lorenzo, para quen esta democratización tecnolóxica, lle fixo "moito dano á profesión". Os baixos prezos polos que se pagan as fotografías profesionais, o feito de dispor de imaxes na rede ou de que a propia reporteira faga as fotografías que acompañan os seus artigos, "finalmente repercute en nós como traballadores pero tamén na calidade da información". "Se non coidas as imaxes que saen no teu medio, a información reséntese, porque canto maior sexa a calidade de cada un dos traballos, texto e imaxe, tamén así será a calidade do xornalismo", explica Brais Lorenzo. O traballo na pandemia "Cando me involucro nun tema tento afrontalo desde a empatía e a honestidade, tratando de transmitir as miñas sensacións", conta Brais Lorenzo cando fala do traballo da pandemia e da "mirada ética" que resaltou o xurado do premio Carracedo. O fotoxornalista explica que desde o primeiro momento entendeu que a situación sanitaria era "unha oportunidade para traballar e tentar documentar o máximo posíbel, desde todas as frontes o que estaba a acontecer, porque era igual de importante o que sucedía en calquera parte do planeta". Pois Brais Lorenzo entende que a fotografía, ademais de ser un documento gráfico, "nun contexto así pasa a ser un documento histórico". Mais para desenvolver este labor non sempre estivo a situación do lado de Lorenzo. As Administracións fechaban accesos a determinados lugares "coa escusa da seguridade sanitaria" e tamén se produciu unha "infantilización da información, que a sociedade non reclamaba". A pesar de que mesmo houbera quen non entendese que determinados profesionais deben chegar onde outros non poden para informar, Lorenzo accedeu a hospitais, UCI e residencias, porque "se estamos a dar cifras de mortes e contaxios, e o que ilustramos son rúas baleiras e aplausos, parece que algo está a fallar". "Ao final faise relevante humanizar unha historia", matiza o fotoxornalista, "hai que tentar conxugar todo, a información, o respecto, o dereito á propia imaxe... pero sabendo o que é información e o que non, sabes traballar". Lorenzo denuncia que houbo persoas que se molestaron por velo entrar a segundo que lugares, "pero hai xente que non entende o que facemos, que sexamos esenciais como nos declarou naquel momento o Goberno de España". "Gran parte da sociedade venos como un estorbo, uns neglixentes, uns innecesarios...", lamenta o fotógrafo, que culpa en parte a democratización tecnolóxica, "todo o mundo ten acceso a facer fotografías e a xente pensa que o noso traballo é, simplemente, apertar un botón". Pros e contras das redes Unha democratización tecnolóxica que desemboca nas redes sociais, en que todas as persoas xeran e absorben información. "O consumo volveuse moi rápido, non temos tempo de pararnos nas fotos nin nas noticias... Nunca tivéramos tanta información e estamos desinformados", reflexiona Brais Lorenzo. Alén da facilidade para difundir mentiras ou dar lugar a crer que o seu traballo consiste en tirar unha foto, Lorenzo tamén fai unha lectura positiva das redes sociais. "Teñen o poder de chegar á xente e que se consuman fotoxornalismo e xornalismo, que se entenda o que estamos a facer". As redes e as plataformas "facilitan" o traballo do fotoxornalismo, pois "aínda que non che guste demasiado investir aí o teu tempo", a diferenza de anos atrás, o emprego destes mecanismos pode axudar a que un profesional continúe "a facer o que lle gusta, a súa paixón, que no meu caso é o fotoxornalismo", conclúe Lorenzo. No acto de entrega do premio, que tivo lugar no Pazo Provincial de Ourense no día que se conmemoraba a Liberdade de Prensa (o 3 de maio), o fotoxornalista aproveitou para declarar a "honra" que supón un galardón como este na súa "casa", Ourense, mais tamén quixo reivindicar que o premio fose un recoñecemento á profesión, "unha profesión apaixonante pero moi deostada nos tempos actuais, nos que reina a precariedade e nos que, moitas veces hai que pagar por traballar". Unha década de traballo e un 2021 cargado de éxitos profesionais Brais Lorenzo traballa desde 2010 en colaboración coa Axencia EFE e co xornal Faro de Vigo, e tamén realizou traballos para Nós Diario, El País, The Guardian, La Vanguardia, ABC, Público ou Luzes. Ademais de colaborar con ONG como Greenpeace ou Cruz Vermella Ourense, expuxo a súa obra na Galiza, en Portugal, en Italia e en Etiopía, entre outros países. E aínda que xa en 2012 e 2013 foi merecedor de galardóns como o SINIF (Simposio Nacional sobre Incendios Forestais) de fotografía firepress, 2021 é até agora o seu ano máis prolífico ao gañar, ademais do Xosé Aurelio Carracedo, o POYi Local News Picture Story, o New Photo Awards e o POYi Daily Life singles. No inmediato o seu plan é seguir a retratar a pandemia, no longo prazo, fotografar o despoboamento rural.