Topografía do sentimento humano

Unha progresión cinematográfica coa que comezaba a ser considerado como un dos máis destacados cineastas do país e que se vén de confirmar nesta peza rodada integramente na illa de Ons; decorado natural único, pero tamén un reto loxístico e de produción. Ons / Alfonso Zarauza / 2020 / Galiza e Portugal / 87 minutos Vai dunha parella, interpretada por Melania Cruz (Arima) e Antonio Durán ‘Morris’ (María Solinha), disposta a pasar o verán na illa para tratar de superar un accidente traumático e darlle un pulo á relación. O aire da illa ou, mellor dito, o influxo do faro, séntalle moi ben ao home, que pide alongar a estancia. A muller cede ao seu marido, unha decisión que a irá consumindo por dentro. A aparición dunha muller moribunda na praia fará de catalizador para destapar segredos inconfesábeis. O faro xoga un papel crucial en Ons. Seica todo xira arredor do faro. Todo é farocéntrico. Semella que o faro botou raíces na illa interconectando a todos os seus habitantes tal se fose un Crann Bethadh, a árbore celta da vida. O guión, firmado por Zarauza e Jaione Camborda, contén outros elementos ocultos sobre mitos, lendas e misterios de illas remotas. Ocultos en detalles sutís, referencias veladas ou frases soltas que pasan desapercibidas no groso do hiperrealismo dun drama centrado no paradoxo da liberdade na soidade, pero que cobran sentido na enigmática frase final coa que Zarauza fai o seu particular homenaxe a Billy Wilder. Tamén se intúen ecos de Roberto Rossellini (Stromboli), na protagonista, ou David Lean (A filla de Ryan), no rol do parvo/listo da illa interpretado por Diego Anido que apunta a disputa nos Mestre Mateo co de Milo Taboada en A illa das mentiras. Outras interpretacións a destacar son a Marta Lado (Sicixia), como fareira da illa, a do seu marido Xúlio Abonjo (Encallados) ou a de Cris Iglesias (Eroski-Paraíso), nun brevísimo pero determinante papel. Miguel de Lira (A esmorga) fai subir enteiros cada vez que aparece en escena. Zarauza autoimponse unha norma na realización: nada de contraplanos nin de cambios de plano. Todas as secuencias dunha vez, sen cortes. Un detalle técnico que cobra especial relevancia pois inhabilita a posibilidade de “arranxar” na montaxe. Unha aposta que conecta coa vangarda do cinema europeo e coa que Zarauza sacrifica a proximidade coas personaxes en prol da súa contorna e os espazos que as rodean, que inflúen na maneira de percibir ás personaxes. E aí está o quid da cuestión.