Un Pinocho cartesiano

O mexicano Guillermo del Toro dirixe a súa primeira incursión na animación coa adaptación libre da obra clásica de Carlo Collodi; e faino da man de Mark Gustafson, artista de sobrada experiencia na técnica stop-motion. As expectativas eran bastante elevadas e, non só as cumpre con creces, senón que tamén supera Kubo e as dúas cordas máxicas como longametraxe stop-motion de maior duración. Récords á marxe, o máis destacábel sería que del Toro acada, sen lugar a dúbidas, a mellor adaptación cinematográfica do conto de Pinocho, tanto a nivel visual e técnico, como polos cambios cos que aderezaron a historia. Pinocho de Guillermo del Toro / Guillermo del Toro e Mark Gustafson / México-Francia-EUA / 2022 / 117 min Para empezar, sitúase nos anos 30, en troques da orixinal, e máis estendida, versión de principios do S. XIX. Isto permite inmiscirse nunha sociedade –a italiana– que estaba a ser empezoñada polo fascismo de Benito Mussolini. Un detalle clave, e tema central, sobre o que vai xirar a odisea de Pinocho. O pequeno boneco de madeira é tallado por Geppetto, en estado lamentábel, para substituír unha perda irreparábel. Pero o neno de madeira que sae do tronco non se comporta “como se debería comportar”, e tampouco “obedece o que lle mandan”. Pinocho non é un neno malo, simplemente non coñece nin sabe como se ten que comportar. Só parece entender cando llo explican, e ninguén, nin sequera seu pai, semella ter paciencia nin tempo para facelo. A inocencia de Pinocho lévao a cometer erros e meterse en problemas, pero a fada azul dotouno dun don, quizais, pouco valorado naquela (e nesta) época: o espírito crítico. Pinocho cuestiónase absolutamente todo, con detalles tan bos coma a reflexión que ten sobre o cristo na igrexa. Este comportamento cartesiano condúceo a facer o que el considera máis xusto, e non o que lle mandan “porque si”, xa que obedecer a cegas non é outra cousa que un dos xermes dos réximes totalitarios. Unha reinterpretación de Pinocho coa que Guillermo del Toro pecha a súa particular triloxía antifascista que completa a iniciada con O espiñazo do diaño e seguida por O labirinto do fauno. O recoñecíbel imaxinario visual de del Toro resulta evidente nos deseños da fada azul e a súa irmá do inframundo. O prólogo xoga na liga lacrimóxena de Up e o desenlace na reflexiva de Barry Lyndon, así e todo, consegue que a historia conserve o espírito infantil do conto, entre outras cousas, enchendo o filme de mordaces e bonitas cancións, compostas polo francés Alexandre Desplat, xunto a momentos de grande comicidade a través da personaxe de Grilo. Arrasará nos Óscar.