Memoria, verdade e xustiza

Baséase no proceso xudicial contra a cúpula militar responsábel das atrocidades cometidas durante a ditadura arxentina, denominada "Proceso de Reorganización Nacional", vixente desde o golpe de estado de marzo do 76 até decembro do 83. A cúpula saínte tamén intentou deixalo todo "atado e ben atado", mantendo durante meses o xuízo estancado nos tribunais militares. Cando o proceso pasou ao tribunal civil, os fascistas comezaron a tremer. O marrón da acusación caeulle ao fiscal Strassera. A súa integridade e a da súa familia corrían perigo e, por riba, estaba só. Ninguén da xudicatura quería meterse nesta lea, fose por conivencia co antigo réxime ou por medo. Un inexperto avogado, Luis Moreno Ocampo, e un grupo de mozos e mozas estudantes formaron o equipo xurídico dun dos procesos xudiciais máis importantes desde Nüremberg. Conta historia recente, mais non se limita a unha sucesión de eventos, senón que Santiago Mitre e Mariano Llinás arranxaron un guión repleto de intriga, emoción e, ollo, humor, moito humor. As escenas na que as vítimas relatan as terríbeis torturas e vexacións que tiveron que sufrir consegue equilibrarse co fino sentido do humor e personalidade coa que impregnan ao fiscal Strassera, fantástico Ricardo Darín. É o filme indicado pola Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas da Arxentina para optar a Mellor Filme Internacional nos Óscar. Conta con boas papeletas e, ademais, tamén é moi probábel que Mitre e Darín acaden sendas nomeacións nas categorías de Dirección e Interpretación Masculina; sen descartar a de Mellor Filme, tal e como fixera a Roma de Cuarón ou Parasitos, de Bong Joon-ho. De momento son meras especulacións, mais non é difícil augurar grandes recoñecementos internacionais a sumar aos que xa acadou en Venecia, co Premio Fipresci, ou na Zabaltegi, co Premio do Público. O filme de Santiago Mitre é unha desas rara avis que sobrevive nos cinemas ao tempo que está dispoñíbel nas plataformas de vídeo baixo demanda, concretamente na de Jeff Bezos. Non sabemos o tempo que vai durar este pequeno milagre, mais denota, ou iso me gusta pensar, un lixeiro cambio de paradigma. Acudir ao cinema estase convertendo nun acto de resistencia e rebeldía para ese tipo de persoas que non nos resignamos a cambiar o mellor lugar onde poden verse películas pola comodidade do sofá. Quizais debería ser ese o camiño: convivir, en troques de ser excluíntes. Claro, que un filme tan bo como Arxentina 1985 tamén axuda a que se dean estas circunstancias.