Unha marabilla da sétima arte

O 6 de febreiro foi o centenario de O neno, a primeira longametraxe de Chaplin e unha das súas obras mestras indiscutíbeis. Todas as salas de cinema do mundo prepararon a reestrea en 4K. Todas?... non! A pandemia, xunto coas decisións políticas, fixeron que, unha vez máis, os cinemas, uns dos lugares máis seguros e adaptados para manter á raia o virus, tivesen que fechar no noso país. Isto non foi óbice para que, quen quixeramos, puidésemos festexar a data como se merece... vendo o filme (nalgunha das plataformas de Internet ou vídeo baixo demanda). O neno (The Kid) / Charles Chaplin / EUA / 1921 / 68 min "Unha película cun sorriso —e quizais, unha bágoa". Así comeza a historia, unha historia sobre un neno (Jackie Coogan) abandonado de bebé pola súa nai (Edna Purviance) ao non poder atendelo. Con toda a boa intención, déixao a unha familia rica para que teña unha boa vida mais, froito dun curioso equívoco, acaba tirado na rúa. Por alí pasa un vagabundo (Charles Chaplin) que repara no bebé e que se fará cargo del, aínda que ao principio non lle faga moita graza... O neno Coogan fixo o papel da súa vida. Descubriuno Chaplin por casualidade nunha función de teatro de variedades e fichouno, sen dubidalo, pola súa desenvoltura. No filme demostra que Chaplin tiña un ollo infalíbel pois é abraiante a capacidade dramática (e cómica) do cativo. A parte cómica transita entre o slapstick e numerosos gags visuais cos que Chaplin consegue que o drama da historia torne en comedia e non só haxa sorrisos, senón tamén gargalladas. Iso si, a traxedia, o drama e a crítica de clases planean durante toda a metraxe. Esa teteira-chupete ou o manta-chal son enxeñosos "inventos" que denotan unha gran capacidade de adaptación e reciclaxe dos elementos ao tempo que subliñan a gran miseria social da época. Incluso o idílico mundo onírico do final, no que o vagabundo cae profundamente durmido na entrada da súa casa con todo o mundo convertido en anxo, tórnase perverso no último tramo insinuando un desenlace alternativo, e nada optimista, que pouco ten que ver co final feliz que Chaplin propón xusto a continuación, quizais porque consideraba que o público non estaba preparado para afrontar a crúa realidade que lle tocou vivir a el ou, simplemente, porque o filme máis autobiográfico da súa carreira, foi unha terapia para afrontar a repentina morte do seu primeiro fillo. Agardemos que na reapertura de salas as distribuidoras non esquezan as salas da Galiza e poidamos volver ver en pantalla grande, e por moitas semanas, esta marabilla da sétima arte.