Follas de outono

A triloxía do proletariado de Aki Kaurismäki, integrada por Sombras no paraíso (1986), Ariel (1988) e A moza da fábrica de mistos (1990) convértese agora en tetraloxía con Fallen Leaves, unha melancólica comedia romántica, chea de conciencia de clase, que nos reconcilia co ser humano e que, ademais, foi merecedora do Premio do Xurado Internacional no pasado Festival de Cannes. Conta a historia dun home e unha muller con empregos precarios. Ela traballa nun supermercado. El, nunha fábrica. Ambos introvertidos crónicos e con máis de corenta anos. O primeiro encontro é nun karaoke. Fan contacto visual. Gústanse. Mais a timidez non lles permite dar o seguinte paso. Reencóntranse máis tarde nunha situación de inxustiza laboral. Recoñécense. El toma a iniciativa e convídaa a tomar un café. Logo deciden ir ao cinema, onde ven unha de Jarmusch. A cousa marcha ben, así que ela decide darlle o seu número teléfono que el anota nun papel. Mais a incipiente historia de amor sofre un revés inesperado do destino cando el perde o teléfono... e tampouco sabe o nome dela. Unha historia de amor interrompida en tempos de guerra, a guerra de Ucraína. Unha guerra que lles queda lonxe á parella protagonista, pero que está omnipresente nas noticias dunha radio que non deixa de dar parte sobre terríbeis bombardeos. Con esta dicotomía recorrente, Aki Kaurismäki, o mesmo que dixo que “Galiza debería ser independente”, toma postura política ao tempo que fai fincapé en que o amor e a clase obreira son o principal motor que sustentan este mundo. Timo Salminen, director de fotografía habitual de Kaurismäki, compón unha paleta de cores extraordinaria en todos os planos. Parte do realismo cotián, con luces naturais, cores vívidas e luminosas, cambiando a unha luz máis tenue e escura cando comeza o melodrama e retornando á luz vívida cando se achega o fermoso clímax final. Unha deliciosa película romántica diferente concibida desde a filantropía e as boas intencións que comparte varios temas con Breve encontro (1945, David Lean), cartaz que, non por casualidade, aparece fóra do cinema, punto de encontro dos namorados desincronizados; lugar que Aki Kaurismäki aproveita para contextualizar a súa cinefilia con cartaces de filmes de Godard (Pierrot o tolo) ou Bresson (O diñeiro), entre outros. O sucinto pero fermoso feche que propón Aki Kaurismäki, que tamén firma o guión, fai honor á lacónica personalidade da parella protagonista, deixando un doce resaibo de reminiscencias ao gran Charles Chaplin.