Distanciamento

Gaspar Noé despréndese da súa habitual faceta efectista e provocadora para achegarse á morte a través dos derradeiros días dunha parella de anciás, seguindo a liña de Amour, de Michael Haneke, un dos seus filmes preferidos de todos os tempos, pero tamén de The Father, de Florian Zeller. Vortex / Gaspar Noé / Francia-Bélxica-Mónaco / 2021 / 142 min O proxecto xurdiu tras a recuperación dun derrame cerebral que padeceu o cineasta arxentino e que case o deixa no sitio. Para os roles principais conta coa veterana actriz francesa Françoise Lebrun (A mamá e a puta), e co famoso director de cinema de terror italiano Dario Argento, que fai o seu primeiro rol protagonista en toda a súa carreira. Aceptou o reto cunha única condición: que o seu personaxe tivese unha amante. Xenio e figura. O actor de comedia Alex Lutz ponse na pel dun fillo descarreirado que se debe enfrontar á deterioración física e psíquica dos seus proxenitores. O pai, con problemas cardiovasculares, a nai con alzhéimer. Unha dolorosa situación que fai espertar o lado máis amoroso e comprensivo dun tipo enganchado ás drogas e que intenta, sen éxito, arranxar as súa desestruturada vida persoal. Como se dun vídeo caseiro se tratase, Vortex segue, a dúas cámaras, a rutina da parella durante a senectude. Unha parella feliz que brindaba con viño na terraza do seu apartamento até hai pouco ve, de súpeto, como a melancólica canción de Françoise Hardy "Mon ami la rose" faise realidade: "onte me admiraches e mañá serei po, para sempre...". Os meros quefaceres diarios van sendo lousas cada vez máis complicadas de afrontar. A convivencia faise irrespirábel. O pai está lonxe de ser indulxente coa enfermidade da súa parella. Xa non a recoñece. Pensa que está tola. Unha carga difícil de soportar. Unha rémora que non lle deixa avanzar na súa faceta de escritor. É por iso que Noé decide dividir a pantalla en dúas, non só por decisión creativa, que tamén, senón para remarcar o distanciamento que se vai producindo na parella. Con todo, tamén hai tenrura e amor, pero dunha maneira máis pragmática e aséptica que na aposta de Haneke. Vortex tamén quere ir un punto máis aló que Amour amosando o atronador silencio que deixamos cando desaparecemos do mapa en forma de po. Un final antipoético e tan realista que case fai dubidar se a necrolóxica é verídica ou é ficción do filme. Recoñézoo, fíxome mirar na internet. Após ver as gadoupas da morte tan perto, Gaspar Noé impregna Vortex cos seus propios medos e vivencias persoais como unha terapia persoal que nos lembra o efémero da nosa existencia.