Compañeiro Víctor Jara...

Fanse 50 anos do asasinato de Víctor Jara, cantautor, músico, escritor, escenógrafo, activista e profesor chileno. O seu asasinato foi apenas a punta do iceberg dun xenocidio sistemático perpetrado por Pinochet tras o golpe de estado militar do 11 de setembro de 1973 que derrocou o lexítimo goberno de Salvador Allende, asasinado tamén ese mesmo día, malia que a versión oficial diga outra cousa. Diversos filmes, curtas e documentais sobre Víctor Jara fóronse sucedendo xa desde o ano do seu asasinato. O último, até a data, titulado Masacre no estadio, forma parte dunha serie de documentais "true crime" de Netflix que versan arredor de varias figuras internacionais da música que morreron en estrañas circunstancias ou, directamente, tamén foron asasinados, tales como Sam Cooke, Johnny Cash ou Bob Marley, entre outros. Víctor Jara, despois de ser torturado salvaxemente, foi cribado a balazos (44 en total) no Estadio Chile, o primeiro campo de concentración chileno da ditadura de Pinochet, no que se estima morreron máis de 400 persoas. Masacre no estadio, que define Víctor Jara como unha mestura de Bob Dylan e Martin Luther King, encárgase, na primeira parte do documental, de narrar estes terríbeis feitos, non sen antes facer un breve repaso dos seus comezos, partindo da súa dura infancia de campesiño pobre, pasando polos seus inicios como cantautor de baladas de amor, até a súa transición a cantautor protesta e activista; poñendo en contra todos os liberais e a dereita do país, cada vez máis violenta e fascista. O documentalista Bent-Jorgen Perlmutt, ademais de deixar patente a responsabilidade dos EUA no alzamento de Pinochet, ten o bo gusto de non dramatizar os feitos, limitándose a que falen as testemuñas superviventes que sufriron e presenciaron o masacre. Testemuños xa de por si arrepiantes, e iso que non son excesivamente descritivos. A segunda metade céntrase na loita de Joan Jara por facer xustiza, intentando manter vivo o nome de Víctor Jara como símbolo contra o réxime e co obxectivo final de poder levar perante á xustiza os responsábeis da morte do seu marido. Décadas de loita esgotadora que tiveron os seus froitos no proceso civil contra o asasino Pedro Pablo Barrientos, condenado en 2016, pero sen obviar, claro, todas as dificultades que sufriron até conseguilo. Masacre no estadio, como é de 2019, non recolle as últimas novidades xudiciais e queda algo desfasado... pero oxalá nós tamén puidésemos facer documentais de condenas de asasinos franquistas.