A tiranía do dólar

A cineasta chinesa Chloé Zhao (Pequín, 1982) saltou á fama coa súa segunda longametraxe The Rider, filme aclamado pola crítica e gañador da Quincena de Realizadores do Festival de Cannes. Como naquela, en Nomadland tamén fai unha curiosa mestura de ficción e documental mais, desta volta, a protagonista non se interpreta a si mesma como si o facía o cowboy de The Rider. Nomadland / Chloé Zhao / EUA / 2020 / 107 min. Zhao conta coa oscarizada Frances McDormand (Fargo, Tres anuncios nos arrabaldes) no rol principal de Fern, unha mestra que perde todo despois da crise de 2008. De feito, a pequena vila na que vivía, Empire, desaparece literalmente do mapa por mor do fechamento da mina de xeso que daba traballo aos seus habitantes. Antes de pasar a ser unha vila pantasma, Fern colle o indispensábel, monta na súa furgoneta e pon rumbo a ningures. No camiño coñece a Bob Wells, un gurú que ten un campo de adestramento para xente nómade novata. No campamento coñecerá persoas incríbeis con razóns moi diferentes para vivir na estrada. O filme dá voz a toda esa xente que vive errante sobre rodas e non ten casa, "mais si fogar", como se recalca no filme. Unhas xentes que, na súa maior parte, foron vítimas do capitalismo e do "soño americano". O exemplo vivo das deficiencias dun sistema obsoleto que non funciona. Salvo McDormand e David Strathairn (Boas noites, e boa sorte), que interpreta tamén un nómade, a maioría dos testemuños son verídicos de persoas que se interpretan a si mesmas e viven en autocaravanas. Nomadland despoxa de todo romanticismo o acto de vivir en "completa liberdade", porque, ao final, estas persoas teñen que aceptar traballos precarios para subsistir (atención ao toque que lle dá a Amazon). Aínda que o pretendan, ninguén pode escapar da "tiranía do dólar". Tampouco idealiza nin pretende dar leccións de vida. O filme destila honestidade e unha pretensión por describir unha realidade. Malia todo, non está exenta de beleza. Consegue un equilibrio entre realismo semi-documental e preciosismo nas paisaxes fotografadas por Joshua James Richards, merecedoras de nomeación ao Óscar das seis que opta, incluíndo Mellor Filme, Dirección, Actriz (McDormand), Guión Adaptado e Montaxe. Frances McDormand, como produtora e actriz, opta a dous galardóns e Chloé Zhao, como produtora, directora, guionista e montadora, a catro. Augúrase vai ser unha gala dos Óscar no que as mulleres van ser recoñecidas como merecen dentro dunha industria machista e racista por definición, e neste punto de inflexión, Nomadland pode facer historia.