Maldita figura. Escultura galega contemporánea

Na vila de Cambados, no espazo de exposicións Torrado que dirixe José Vaamonde, pódese contemplar até finais de ano unha mostra de escultura galega contemporánea que ten como punto de ligazón entre os seis artistas presentes a intensa referencia figurativa, unha referencia de ningunha maneira conservadora senón claramente instalada nunha modernidade que non perde de vista a tradición mais que a revisa conceptualmente con intensidade, como demostra o traballo dos escultores da exposición e de xeito moi notábel a obra de Francisco Remiseiro ou Camilo Seira. Cómpre lembrarmos que a representación figurativa sufriu na arte máis recente, nas últimas décadas, unha transformación radical no que respecta á súa utilización, pasando –paradoxalmente– a un preeminencia exacerbada a medida que a arte se tornaba máis conceptual. Porque, se a obra se volve aberta en canto a posibilidades de manipulación formal, a figura –e tamén o obxecto– devén en protagonista desta manipulación e en fonte de infinitas lecturas, nas cales a descontextualización, a ironía ou o humor mesmo permiten un mundo totalmente ilimitado de lecturas, desde as imaxes que irradian unha forte intensidade afectiva, xogando estas unhas veces o papel de vehículo para unha comunicación explícita, contundente, e outras, transmitindo sensación con sutileza, ambigüidade ou humor. Pero nestes tempos de hipercomunicación, a figura –esa “maldita figura” á que é aludida ironicamente no título da mostra– aparece como límite a superar, en ocasións con características formais vinculadas ao exceso, non porque haxa máis representacións figurativas, senón porque se multiplican visualmente a través do medios. Estamos perante os distintos artefactos, impermeabilizados pola súa cantidade e pola frecuencia con que aparecen e son substituídos. Mais o paradoxo é que somos, como en moitos outros ámbitos da comunicación, máis conscientes que nunca da súa presenza –cousa ben evidente ao contemplarmos a mostra do EsPazo Torrado–. Nesta sociedade da imaxe, a figura aparece constantemente banalizada, convertida en simple produto de consumo. Porén, o que demostran as obras de Maldita figura é que a arte pode contribuír a ollar doutro xeito a realidade, a reforzar, a partir de imaxes comúns, os significantes que alimentan a orde simbólica, e así contribuír a que a nosa percepción sexa máis libre e rica.