Camiños creativos. O artista como flâneur

A exposición Camiños creativos é un proxecto internacional que ten como engado os nomes de artistas como Camille Corot, J. M. W. Turner, Gustave Courbet, John Constable, Mona Hatoum, Marina Abramović ou David Hockney. Porén, a mostra é froito dun labor de investigación rigoroso da comisaria Monserrat Pis Marcos que se achega á relación entre o desprazamento a pé e o proceso creador. A exposición é dividida en catro ámbitos cunha estrutura que pretende o diálogo entre as obras e destas co público: “desprazarse para crear”; “desprazamentos creativos”; “arte en marcha” e “mover o público”. Ao longo de toda a mostra, o desprazamento sitúase como vínculo, como punto referencial que terma do discurso. As categorías procesuais de tempo e espazo configuran o marco da percepción e a experiencia e a contemplación ou participación do espectador poden establecer unha relación paralela entre o espazo e o tempo, o que se pretende que marque a tonalidade do proxecto. Este é un dos aspectos máis problemáticos da visualidade de exposición -non dos seus alicerces conceptuais-, que precisa dunha guía para o espectador, debido ao labiríntico da proposta. En positivo, a mostra achéganos ao pasado e presente da arte desde lecturas abertas nas cales o desprazamento -o espazo e o tempo- adquire un auténtico protagonismo, como un personaxe máis e como un constituínte fundamental na construción dese relato que é a imaxe que proxectamos sobre o mundo en que moramos. Neste sentido podemos ver como as obras non están, polo tanto, só no pasado, senón que tamén son un asunto do presente e o noso ollar establece con elas unha ligazón produtora de significados. E acabamos cunha reflexión desde Galiza. Este aspecto que liga pasado e presente nun desprazamento vital e conceptual é algo que as mentes máis lúcidas do nosa tradición cultural percibiron, como deixa ver o exemplo de Luís Seoane, que na década dos trinta do pasado século nun texto autobiográfico entendía o xogo de “supervivencias” estéticas -as Nachleben de Aby Warburg-, de estímulos, que van desde a máis recuada orixe prehistórica até o presente, con pasos intermedios como as formas máis esgrevias da arte medieval, que tan importantes foron para a súa xeración de artistas. Fronte á visión lineal, de principio e fin, de progreso permanente, defende a espiral que crea unha perpetua modulación envolvente, ateigada de suxestións. A visión que ofrecía, de estudante que pasea a cidade de Compostela, era a dun flâneur que empatiza co suxestivo medio en que se forma, todo un tratado de estética activa, actuante tamén desde a ética.