Vivenda unifamiliar, vida illada

Construír unha nova casa unifamiliar é un proceso longo e custoso a moitos niveis. Unha vez finalizado, moitas persoas non repetirían e outras, coa hipoteca por diante, non poden recoñecer un erro que pagará o noso territorio. Debemos cavilar de novo ou resistir a tentación de fuxir da cidade que o confinamento e outros puideran animar. A pandemia evidenciou ou acelerou trocos necesarios xa antes en rúas, traballos e casas. As nosas cidades deben ser máis habitables e ó tempo ser máis densas e intensas. Unha de cada cinco vivendas está baleira en Galiza, 300.000 de 1.6 millóns, o 18%. A oferta urbana debe mellorar cun enorme plan de vivenda pública acompañado de medidas valentes como o pago de 10 €/m2 aos pisos baleiros en Euskadi ou a limitación do prezo do alugueiro en Cataluña. Existen infinitas reformas que avaliar máis racionais e próximas, antes de facer unha nova casa. Por que construír máis se podemos evitalo? Non ten sentido instalarse con urxencia, afastados e con dous coches, oito traxectos diarios, dependencias (traballo, escola e lecer) e ritmos urbanos. A decisión sobre o lugar, mellor canto máis preto a un núcleo ou estrada; o proxecto e a construción de cada casa mesmo desmontable no futuro, debe ser de garantías pois o éxito de adecuación é escaso. Un alugueiro previo similar podería axudar. Mascotas, xogos infantís, hortos, piscinas ou churrascadas non son motivo abondo e as placas solares nunca compensarán unha desfeita. Que comparten as vivendas unifamiliares? Unha falsa sensación de independencia e o medo ao medo para negocio de seguros e vixilancia co seu "bo valo fai bo veciño". Tamén certa intolerancia cando hai poucos anos presumiamos de poder deixar aberta a porta. Sabemos ademais que o mellor anonimato é o urbano. Algúns alardean de que "non vemos a ninguén desde aquí", un drama. Na cidade, os mellores pisos son os que ven a máis xente. Como se convive con quen nada quere compartir? Preocupa o tipo de individuo que provoca a súa homoxeneidade espacial e social, ese tenso aburrimento xeral e a súa experiencia onde nunca pasa nada. Por que renunciar ao meu pracer polo benestar xeral? Se cadra porque emociona pensar como vivir mellor xuntos e non só como vivir mellor. Non é tanto se estás mellor nun lugar coma se o lugar faiche mellor. Cantas vivendas illadas son de máis? Hoxe son xa 400.000 cos seus servizos vencellados para 2.7 millóns de galegas e galegos. Só está protexido o 12% do solo de Galiza de 30.000 km2. A extensa rede de camiños e auga converte en habitable calquera lugar pero precisamos limitar ou ordenar o dano e facer un mellor uso do noso fértil solo. A finais do 2020 o peso do artificial fabricado superou ao natural, a biomasa dos seres vivos. O enorme impacto da nosa produción e consumo é evidente. Unha casa nova menos, un avión ou coche menos son efectivos para diminuír as emisións. Non hai antagonismo entre nós e o natural como cren certas culturas orientais. Somos natureza. Debemos entender a fraxilidade e os límites do planeta, xa que pertencemos á Terra, ela non nos pertence.