Priorizar o peonil

Un elemento estraño está a aparecer nas nosas rúas, o paso peonil elevado. O badén é ese avultamento na zona rodada que iguala a altura do paso de peóns ao da beirarrúa, evitando con iso a molestia constante de ter que baixar para volver subir aos poucos metros. Estes elementos permiten que no punto de maior tensión non teñamos que mirar ao chan para cruzar. O paso elevado é un elemento artificial que consegue unha cidade ao mesmo nivel que o do peón, é a representación da accesibilidade máis directa. Obriga a reducir a velocidade a condutores e condutoras que produce un recordo eficaz nas vindeiras ocasións. Penaliza un mínimo ao vehículo contaminante para privilexiar ao peón. (Microsocioloxía: aínda é posible ver a alguén cruzando un paso de peóns agradecer ao vehículo a súa parada). Noméanse como pasos elevados cando en realidade son pasos a nivel desde a óptica do camiñar. Para atravesar o asfalto, a cidade encheuse de pasos de peóns co fin de salvar os centímetros do bordo. Cantos bordos baixamos e subimos ao día? En moitos casos trátase de centos de ramplas incómodas e miles de resaltes no chan que converten o tránsito nunha trampa na que se concentran a maioría dos encordios para os que menos o precisan: nenos, maiores e persoas con diversidade funcional. As beirarrúas deben ir invadindo o espazo do vehículo. Cada paso a nivel é unha conquista na batalla pola cidade que desexamos. Cada novo badén achanda o camiño do peón e ondula a trincheira de asfalto, unha alfombra vermella para os vehículos que ocupan dous terzos das nosas rúas. Sorprende comprobar, alí si, a continuidade garantida sen sobresaltos. O paso peonil a nivel pode parecer provisional, como case todo na cidade, pero encarna un cambio de actitude definitivo contra o vehículo privado. Unha análise dos pasos con maior caudal e, con ela, redes de camiños sen cambio de nivel estabelecería os lugares polos que comezar a intervir canto antes. A cantidade de pasos xunto coa dificultade do problema que hai que resolver, é un indicador do grao de compromiso municipal coa cidade peonil. Encher un tramo de calzada até a altura da beirarrúa é moi económico; con menos gasto é imposíbel facer máis. Daquela, por que hai tan poucos? Ademais dos pasos puntuais, ir máis aló é realizar este nivel único de prioridade peonil nas encrucilladas, lugar de todos os encontros, sorpresa e conxestión urbana. "A cidade é unha rede de esquinas para a coincidencia e a diferenza". A recente teoría do "espazo compartido" ou "shared space" pódese aplicar nas encrucilladas e nas rúas de grande actividade e velocidade reducida, onde conviven no mesmo nivel vehículos e peóns sen separación de tráficos nin sinaléctica. O bordo que defende as nosas beirarrúas desaparecerá cando o tráfico xa acougado e manso circule recoñecéndose un invasor. Estas medidas necesarias permitirán pasar progresivamente da cidade actual a dous niveis, un a beirarrúa e outro a calzada, a un só nivel que converta o plano do chan no noso "patrimonio de sociabilidade".