Portas e camiños

A construción da planta baixa dos nosos edificios públicos e, en especial, do ritual de entrada, sintetiza a relación que estes estabelecen coa cidadanía. Uns equipamentos son accesíbeis, abertos e atractivos, como os Mercados, onde entramos sen saber moi ben como, e outros, no extremo oposto, son inexpugnábeis, fechados e videovixiados, como as delegacións do Goberno. O CGAC, pertence aos primeiros, aínda que sexa un cofre ou museo. O edificio míranos e pode non estar aberto, pero nunca está fechado. O novo acceso reúne, no punto de maior compromiso, tres chegadas nunha nova praza con diversas plataformas. Desde a Porta do Camiño, á esquerda a entrada indirecta ao CGAC a través dun atrio cuberto; á dereita a escalinata espallada de chegada ao ángulo do Museo do Pobo e o convento. E entre ambos os edificios, unha corredoira urbana que conduce á nova porta do parque de Bonaval. No "triangular" CGAC cada fachada responde a un tipo de chegada. Nos dous lados longos de aproximación, contra o convento e parque, un austero muro case cego virado 21º e contra a rúa principal, unha portada valleinclanesca, monumental soportal con rampla cerimonial que achega o museo-parque á Porta da Pena e onde arrinca ou finaliza a nosa visita. Pero a máis sorprendente é a humilde fachada contra o ángulo de accesos do convento na parte estreita do solar. Unha falsa mediana tecnolóxica suspendida da que colgan –por primeira vez– pedras. Feísmo puro. Detrás desa fachada, o atrio cuberto en penumbra protexe a entrada oficial do CGAC e por el escorremos para pasar do hermético exterior a un luminoso e imposíbel vestíbulo público. Estamos dentro xa? É posíbel, debido a que nesta praza interior vemos o exterior compostelán pegado a unha gran xanela horizontal, separado como unha obra de arte por un longo móbel. A saída, por control, é pola mesma apertura, pero o atrio cuberto ou interior urbano parece ter mudado. A arquitectura, e en especial a do CGAC, non consiste nos muros, senón no espazo que fica entre eles. A un lado ou outro, o espazo pode ser un interior ou a contorna urbana, ou ás veces ambos, como neste atrio. Esta chegada é continuación da lóxica secuencia de espazos que descende salvando niveis en zigzag desde a Almáciga. O museo é tamén un monumento aos percorridos do xardín. En comparación co contexto inmediato das nosas institucións actuais, moitas deberán reformular estes ámbitos para mellorar a súa urbanidade. Incorporando espazos adxacentes, eliminando medievais reixas ou escalinatas retóricas, multiplicando os accesos, os soportais ou as fiestras para facelas atractivas e atravesábeis como acontece nas nosas estacións. No museo-parque de Bonaval é indiscutíbel o talento de Siza e o seu equipo para axustar e adecuar tamaños, escalas e materiais neste enclave. A cidade é pensada como unha soa arquitectura, a granítica Compostela como un único baixorrelevo.