Pero iso que é?

Esta é unha pregunta que nos facemos diante dalgún edificio recente. As arquitecturas como o resto das cousas teñen que semellar o que son. O que vemos das cousas son as cousas. A súa inevitábel presenza física encarna determinados valores onde forma e significado non poden separarse. Todo fala. Cada novo equipamento é unha oportunidade para construír unha referencia. A súa presenza cívica debe facer encaixar a súa función interna co seu rol urbano; ademais de servir a si mesma debe obedecer ao anaco de cidade que constrúe e transforma. A súa relación co exterior que axuda a ordenar, ten que ser clara. A súa forma sen formalismos nin engadidos debe axustar tamaños, luces internas e externas. E ademais de relacionar escalas consigo mesma e a súa contorna, tamén debe facelo entre aquelas e nós. A súa forma vai máis aló do seu perímetro, prepáranos para a súa experiencia de aproximación exterior, ritual de entrada e posterior goce interior. A arquitectura aparece cando lle pedimos algo máis que a súa simple utilidade: a sorpresa da súa adecuación inesperada. O misterio poderoso da forma atráenos ou expúlsanos. Que fai irresistíbel, inconfundíbel e memorábel un edificio? O que por fóra non comunica, do seu interior non podemos esperar algo mellor. Ás veces non sentimos o carácter que deberían desprender os nosos equipamentos de sanidade, educación ou xustiza. Centros de saúde que debesen xerar confianza parecen comisarías; escolas infantís ou colexios onde aprender a relacionarse como búnkeres; centros cívicos onde reunirse como tristes tanatorios; xulgados que precisan transparencia e seriedade como atraccións de feira etc. Que lle farían os seus veciños aos seus autores? ou antes aínda: que tipo de procesos de selección de proxectos e xurados fixeron chegar iso até aquí? Capítulo á parte merece a casa unifamiliar como representación do status. En en xeral, debería prohibirse maior dano ao noso territorio, as 400.000 existentes abondan. A maioría das novas vivendas, en lugar de ser pensadas como unha casa máis e para calquera na nosa mellor tradición, son un capricho mal situado, aparatoso e ostentoso grazas á complicidade entre os particulares e certos técnicos submisos. As mellores casas apenas se intúen desde a rúa. Os tipos de edificios e o seu significado varían co tempo, pensemos nos trocos das bibliotecas ou dos bancos. Ao que deben ser, súmase o que poden ser hoxe grazas aos avances da técnica. Ademais, están a producirse novos tipos de edificios complexos onde se mesturan funcións: equipamentos con oficinas e vivendas cada vez máis intercambiábeis, nos que se precisará fixar novas imaxes colectivas. Para iso, podemos extraer leccións das grandes obras de enxeñaría ou industriais, do funcionalismo literal dos nosos portos, das grandes infraestruturas da mobilidade cos seus extraordinarios sotos; e onde se está a producir parte da mellor arquitectura-enxeñaría actual. E é que as cousas na rúa son como teñen que ser pero ás veces son como un as imaxina.