Nas xanelas

Intimamos máis coa casa e, en especial, coas xanelas ao asomarnos, apoiarmos ou entornar as contras. A súa calidade, tamaños e materiais tórnanse vitais agora. En función da nosa fortuna actual, a casa toca gozala ou sufrila, segundo o noso espazo ou compaña. Convócannos nos nosos balcóns, pero para moitas nin nosos, nin balcóns. A metade do país alugado non ten balcón e de telo, só as flores son súas. Pero iso é outra historia. A xanela-balcón é un conxunto que permite saír da casa sen saír. Con todo, o saínte do chan e a varanda serven, sobre todo, para dar intimidade á casa en relación á rúa. O balcón fai posíbel que os vidros cheguen ao chan, convertendo as xanelas en portas e para poder saír e iluminar máis. As fachadas son tamén unha resposta ao que hai en fronte. Sorprende comprobar como, canto máis antigos son os edificios, mellor e máis rica é esta relación co exterior. Xa non se constrúen balcóns, por non falar de amplas terrazas ou galerías profundas. En que momento a nosa arquitectura moderna desbotou o balcón? Xa fose pola claridade formal do volume, por falsas razóns económicas ou pola desconfianza ante o progresivo empeoramento das condicións urbanas, o certo é que desapareceron, convertéronse por consenso en falsas galerías. Ademais, a xanela canto máis pequena máis barata. Resulta cinco veces máis cara que facer un muro e o negocio anteponse á dignidade do habitar. Ai, amigo, éche o mercado! Doutra banda, a televisión e a xanela compiten xa por cal posúe maior tamaño. Todo é publicidade en dúas realidades diferentes. Unha situación semellante á actual padecen os nosos maiores en espazos interiores e exteriores que non están á altura. Baixo pretexto da seguridade ou da comodidade de xestión, xa non se proxectan xenerosos andadeiros exteriores ou, cando menos, amplas terrazas comúns como nos nosos antigos sanatorios. Posíbeis melloras. Entrado o novo século, Francia propuxo demoler gran parte dos bloques sociais dos anos 60. Desconfiados da encomenda, un grupo de técnicos conseguiu conservar e transformar radicalmente as vivendas, pola quinta parte do custo estimado de 30 mil euros por vivenda. Á accesibilidade e mellora enerxética, sumaron maior habitabilidade, ampliando o tamaño das xanelas e incorporando galerías profundas de tres metros e mesmo un balcón corrido á rúa. Todo evitando o radical trastorno de ter que realoxar a veciñanza. A acción renovadora destas primeiras 530 vivendas, ademais do habitual, incrementou a liberdade e dignidade das habitantes. Neste lugar entre a casa e a rúa, que agora redescubrimos, somos en común. Xa que logo, non somos persoas que se relacionan, senón a propia relación. Optemos estes días por exteriorizar e compartir na contra de tentar vixiar e castigar.