Microcosmos mazá

A mazá é a forma universal coa que se construíu a única cidade desexable, a cidade compacta e densa. Unha mazá é moitas cousas: unha illa edificada rodeada de rúas; é o construído entre dous exteriores: a rúa e o patio, o espazo público e o espazo colectivo; e é a unidade complexa e ben delimitada, residencial e comercial, que media entre a parcela ou edificio e o barrio. Cada mazá é un edificio de edificios que proporciona unha extraordinaria flexibilidade para resolver e agrupar de mil formas as máis diversas funcións. É dicir, é capaz de absorber cantidade de variedade e diferenza, é calidade urbana. Con todo, esta diversidade non é sempre evidente desde o exterior cuxa monotonía pode agochar enormes sorpresas. Doutra banda, a relación entre rúas e mazás é crucial. Un ideal contrastado con pouca pendente serían mazás de 60x60m (100 pasos), 20m de rúa (30 pasos) e unha altura de 20m (baixo e cinco plantas) en proporción un a un. A mazá ten dúas caras: a pública exterior con compromiso co rigor do trazado e as necesidades de cada fronte á súa rúa; e a privada interior cara ao patio asollado e silencioso por onde respira. A diferenza de carácter pode ser extrema entre ambas e o grao de comunidade tan íntimo, como para converter unha mazá nunha gran casa e á vez, se esta fose moi completa, nunha pequena cidade. A urbanidade da mazá ou capacidade para "facer cidade" depende de factores como: número e variedade de propietarios, accesos, galerías, perforacións, usos día-noite (residenciais, comerciais e equipamentos) e das súas formas diversas. Con fundamental atención á rugosidade e xenerosidade da planta baixa en contacto coa rúa. A diversidade da mazá responde a miúdo á afortunada lentitude coa que se foi construíndo, facendo posible apreciar todos os tempos que resumen a historia da cidade. Nestes casos, teñen extraordinario valor as humildes construcións que puideron resistir a tantas presións. Algunhas mazás, ademais, son capaces de condensar as tres formas de construír cidade: a torre, o bloque aberto e a mazá pechada. Por contra, o plan urbano é puntual e pretende igualar volumes e dereitos para repartir ante todo beneficios. Sinalar a mazá máis urbana non é fácil pero sabemos claramente cales son as menos urbanas, vémolas nos polígonos: actuación unitaria pechada nunha parcela, un promotor, un acceso e uso residencial con muros cegos no baixo destinado a garaxe. Que significa compartir mazá? Pois sobre as mazás actuais, sempre inacabadas, existen múltiples oportunidades para pensalas en común e non só portal a portal. No exterior: máis aperturas á rúa, zonas a cuberto ou espazos pasantes. Nas medianas: novas xanelas, arte, publicidade ou captadores solares. No seu interior: ascensores comúns, balcóns ou zonas axardinadas. E nas terrazas: hortos, espazos de traballo ou de solarium. A reconstrución sobre o xa edificado necesitará dar maior liberdade e facilitar as condicións. Saber escoitar alternativas máis aló do sometemento á normativa para seguir xuntando tempos, necesidades e intereses. Para que a mazá futura, aberta e centrífuga, poida de novo contelo e mesturalo todo para todos.