Máis que aseos

Os baños públicos están a desaparecer, uns foron demolidos e outros, os máis doados de manter, están fechados para sempre. A maioría dos aseos fixos actuais son aterradores, están agochados e a súa accesibilidade non está garantida, ao ter que baixar ou subir escaleiras. Nin están ao nivel da rúa como deberan, nin ao dos seus potenciais usuarios. Os aseos gratuítos son imprescindíbeis para facer unha cidade mellor e que coida os máis febles: os anciáns, os nenos ou as persoas con diversidade funcional. Tamén, as prostitutas ou os que viven na rúa. Para coñecer cantos faltan na nosa cidade, sabemos que en Tokyo hai cinco baños cada 10.000 habitantes. En occidente, Londres ten aseos de pago e autorizan cafeterías sen baño, mentres Barcelona obriga as que teñan terraza a dispor de aseo de acceso libre. O seu deseño é tan importante como elixir a súa localización e proxectar a súa relación coa cidade, a súa urbanidade. Xa sexa exentos, formando parte de edificios, quioscos ou marquesiñas, en baixos ou soares dispoñíbeis, deben crear un lugar, como facía cada lavadoiro. Deben ter percorridos claros: abertos, atravesábeis, con zonas a cuberto e facilitar entrar e saír con certa intimidade. Son ademais un agocho temporal, botado o feche son a propiedade privada máis respectada, mesmo polos homes. E unha vez dentro todo debe estar permitido. Poderían estar fóra lavabos e urinarios? Non debería haber algúns abertos 24 horas? Precisamos máis e mellores baños, cabinas sanitarias accesíbeis e amplas, sinxelas de usar, cómodas e seguras, con luz natural e artificial estudada e moita ventilación. Deben ser hixiénicos e con protocolos de limpeza férreos, a diario e a fondo, con superficies lavábeis, duradeiras e antibacterianas. Poderían ter sensores como os dos lavabos para evitar o contacto ao máximo. E algúns deben estar adaptados para persoas anciás, embarazadas, bebés ou ostomizadas. Todos mentimos neste asunto íntimo e ás veces inconfesábel, por iso é difícil de analizar. Unha enquisa americana di que o 64% tira da cadea cos pés, o 60% empuña o tirador con papel, o 48% fecha a porta co cu e o 39% usa os cóbados sempre que pode. Outras revelan que o 84% define “sucio” como que non haxa papel para o que Beijing aprobou a “regra das dúas moscas” como o inaceptábel. Son tan caros de manter ou é que os desprezamos máis do normal? E por que? A película Perfect Days está baseada no proxecto 'Tokyo Toilets', no que 17 arquitecturas pretenden transformar o baño “escuro, cheirento, aterrador e difícil de atopar, nunha instalación aberta a calquera persoa sen importar xénero, idade, nacionalidade ou capacidade”. E apoiados na súa educación, baseada no respecto e a responsabilidade de limpar o espazo que usamos, a cinta eleva o ben común e o sentimento de servizo ben feito como a maior e máis humilde satisfacción persoal. Mentres, no noso país, somos tamén esa sucidade que vemos en cada praia. Un aseo urbano non é ningunha cortesía, é algo tan necesario como o noso centro de saúde e debe ser tan hixiénico como a mellor ambulancia. Se o aseo nos trata ben, corresponderemos. Un baño público non pode ser un ouriñal, senón algo máis que un aseo, un micro-sanatorio exemplar do que poder dicir con orgullo a quen sexa, alí os ten!