E aquí había…

Voltar a onde vivimos hai anos adoita ser desconcertante. Se as transformacións son numerosas, durante un percorrido con alguén mesturando lugares e actividades, dicímoslle: pois aquí había tal, alí había cal ou aí faciamos tal. Se os cambios son un despropósito, cáesenos a alma aos pés. De que lugar falamos neste percorrido de ausencias?, A que podemos agarrarnos se canto recordamos foi eliminado?, Existe aínda ese lugar ou só a nosa experiencia do mesmo?, Como saberemos onde nos atopamos nun mundo cada vez máis uniforme? Alarma comprobar como o privado, con escaso control, vai devorando espazos ao público As melloras evidentes na cidade, sobre todo de espazos públicos, fan esquecer o destruído e incorporámolas axiña, mentres que as desfeitas vémolas reversibles e alleas a nós. Alarma comprobar como o privado, con escaso control, vai devorando espazos ao público. No edificado, son as plantas baixas as máis sensibles para a vida das rúas e reflicten os cambios naturais (crises ou xubilacións) ou forzados (lexislacións ou rendistas). Algunhas como as librerías, certos negocios ou algunhas cafeterías son auténticos "centros cívicos" cuxa continuidade debería ser prioritaria e avivada con proteccións e mesmo exencións fiscais como noutros países. Por que case todo o novo arrepía? É o seu irritante aspecto consecuencia exclusiva da súa orixe especulativa habitual? Que responsabilidade teñen promotoras e políticas ou compradores e cidadáns? Se "o feo non se vende", quen compra e con que interese semellantes disparates? No lado oposto está a actitude ultraconservadora nos nosos centros históricos onde, ante a probabilidade de desastre, existe pavor ao novo. Nos casos auténticos e mellores, mantense o existente con grandes esforzos. Pero en xeral, reconstrúese o aspecto como recreación acartonada e triste, por non afondar no coñecemento das súas potencialidades partindo da súa orixe e invariantes. Que fai máis real o real? Son máis reais as construcións que os acontecementos? Outro exemplo como a progresiva transformación dos nosos portos, onde a postura do máximo reuso do existente significa sobre todo, o garante de manter o seu carácter portuario e por tanto mudable e vivo. Un "aquí agora hai" e non o museístico "aquí houbo". A cidade, do mesmo xeito que sucede coa natureza, nunca ha destruír nada a non ser que dea algo mellor Como é posible que operacións indesexables desde a súa orixe foran presentadas como irreversibles? Exemplos como converter unha praia nun club privado, un mercado ou un peirao nun centro comercial, un teatro nunha tenda ou un parque adulto no enésimo aparcadoiro baixo eira urbana. Por que a nosa percepción da cidade é de que mellora en xeral se podemos constatar que puntualmente empeora? Foi algunha vez o antigo tan terrible como agora o novo? Verase no futuro algún valor en todo isto? Cada nova transformación en estudo, sen importar o tamaño, debe comezar por saber todo o que perderiamos, material e inmaterial e non simplemente o que gañamos. A cidade, do mesmo xeito que sucede coa natureza, "nunca ha destruír nada a non ser que dea algo mellor". Deberiamos parar e escoitar ao fin a urxencia de non facer nada, pois manter ou recuperar é máis útil nestes momentos que inventar. "O moderno confórmase con pouco" perdido entre tanta urxencia e tanto gran negocio. Hai que detelos!